Psikoloji, (Fr. psychologie, İng. psychology ),
Psikoloji, (Farsça),
Ruhsal.
Ruhiyat,
Ruhî hâdiseleri
tetkik eden ilim kolu.
Ruh bilimi,
Davranış, anlıksal süreçler ya da kişilikle uğraşan bilim.
Organizmanın, özellikle insan organizmasının çevreye uyması ile ilgili sorunları
inceleyen bilim.
İnsanların duyum, heyecan, usavurma, algılama vb.
özellikleri üzerinde araştırmalar yapan bilim.
İnsanın ruhsal yaşamını
etkileyen koşulları, etkenleri ve sorunları inceleme konusu yapan bilim.
Bir grubu,
bir bireyi belirleyen hareket etme, düşünme, duygulanma biçimlerinin bütünü
Herhangi bir edebiyat ürününde,
kişilerin kişiliklerini belirleyen duyuş, düşünüş, davranış biçimi.

Yunanca
psihologia,
davranışları ve zihinsel süreçleri inceleyen bilim dalıdır. Yunanca'da
psykhe, ruh; logos da bilgi demektir. Bunların ikisi bir araya
gelince ruh bilgisi oluyor.
Yun. Psykhe = ruh; logos = bilim, öğreti,
Felsefenin bir
bölümü olarak, İlkin Aristoteles bağımsız bir konu olarak ele almıştır.
Ruh
fizikötesi: Ruhun özünü, ölümsüzlüğünü, bedenle ve Tanrı ile ilişkisini
araştıran öğretiler,
Usa ve ruh yaşantılarına dayanan ruhbilim öğretileri;
bunlar da giderek duyum, tasarım, bellek, düşünme, duygu, istenç ruhbilimleri
olarak ayrılırlar, Hume'un geliştirdiği, Çağrışım ruhbilimi olarak kendine
özgü bir bilimsel temele dayanmaya çalışır; buradan yeni bir ruhbilim ortaya
çıkar.
Felsefeden kopmuş olan, bağımsız bir bilim olarak: ruhsal olayları,
dış dünyanın olaylarına benzer bir biçimde, aynı yasaların egemen olduğu iç
dünya olarak düşünüp doğa bilimlerinin yöntemleriyle inceler. 19. yüzyıldan bu
yana ruhbilimsel araştırmalar çok gelişmiş ve türlü dallara ayrılmıştır: çocuk
ruhbilimi, hayvan ruhbilimi, toplumsal ruhbilim vb. Ayrıca ruhbilim
araştırmaları günümüzde fizyoloji araştırmaları ile de bağlantı içindedir.
Yeniden felsefeye dönen ve bir felsefî insanbilim biçiminde gelişen ruhbilimsel
öğreti olarak şu biçimlerde karşımıza çıkar:
Tinsel bilimlerin bir dalı
olarak anlama yöntemini geliştiren ruhbilim (Dilthey ve ona bağlı olanlar),
Yapısal ruhbilim (Gestalt psikolojisi) araştırmaları (Ehrenfels, Köhler, Krueger
vb.),
Bilinçaltı ruhbilimi ve ruhsal çözümleme (Freud, Adler, Jung vb.),
Bedenle ruh arasındaki bağlama dayanarak insanın yapısını beden-ruh birliğinde
gören öğreti (Kretschmer). Davranış ruhbilimi (özellikle Amerikalı
araştırıcılar geliştirmiştir. Behaviorism),
Karşılaştırmalı ruhbilim; çocuk,
gençlik ruhbilimi ve toplumsal ruhbilimle, giderek hayvan ruhbilimi ve ilkeler
ruhbilimi (Lévy-Bruhl) denen ruhbilimle bağlantı içindedir.