Bulmaca Bil: Mayıs 2009

"Kaptırma" da denilen kollu testere...

Sığaço,

Sığaça,
Kaptırma.

Kollu testere.

Marangozlukta kullanılan küçük el testeresi.

Kaptırma denen enli ve kısa dülger ve marangoz testeresi.

Yapısına girdiği sözcüğe "uzak" anlamı katan yabancı önek...

Tele,

İngilizce: tele,

Fransızca: tele

Arapça: tele, ( تله ).

Yapısına girdiği sözcüğe "uzak" anlamı katan yabancı önek.

Televizyonun, konuşma dilinde kısaltılmışı.

Televizyon, Sinema alanlarında kullanılan bir sözcüktür.

Tele sözcüğünün diğer anlamları:

İnce ip, iplik.

Hayvanlar için kurulan tuzak.

Giysi yakalarının içine konulan kolalı bez, tela.

Ceketlerin göğüs ve yaka kesimlerini sert tutmak amacıyla kullanılan kıl kumaş.

Sınalgı,

Uzakta, uzak (mesafede)

Son, sonunda

Parıldama, parlama

Yıpranmış, hırpalanmış bir şekilde telleri, lifleri meydana çıkmış

İnce ip, iplik.

Hayvanlar için kurulan tuzak.

Kapan, tuzak.

Buzağı, dana(Memeliler).

Ağıl.

Bir yapının giriş bölümü...

Antre,
(entry)

Fransızca: entree

İngilizce: introduction

Giriş.

Methal.

Bir yapıda içeri geçilen yer.

Bir binanın veya dairenin giriş kısmı, methal.

Başlangıç yemeği.

Türk yazın tarihçisi, edebiyatçı, yazar, eğitmen ve çevirmen...

Mustafa Nihat Özön,

(1896 İstanbul - 1980 İstanbul)

Dilci ve sinema tarihçisi Nijat Özön'ün babasıdır.

Dergiler; Dergah (1921) ve Kalem (1938)

Eserleri;

İlköğretim Okulları İçin Çağdaş Türkçe Sözlük,,
Küçük Osmanlıca-Türkçe Sözlük,
Namık Kemal ve İbret Gazetesi,
Osmanlıca Türkçe Sözlük, Büyük Osmanlıca Sözlük
Türk Tiyatrosu Ansiklopedisi,
Türkçe Cep Sözlüğü,
Türkçe Yabancı Kelimeler Sözlüğü,
Türkçe'de Roman,
Edebiyat ve Tenkid Sözlüğü Mustafa Nihat Özön, 1954,
Resimli Türk Dili Sözlüğü Mustafa Nihat Özön, 1967
Son Asır Türk Edebiyatı Tarihi

Çevirileri;

Hayim ile Artem Maksim Gorki,
Küçük Rok Guy de Maupassant,
Netoçka Nezvanova Dostoyevski,
Serseriler Maksim Gorki
Sıkıntı Maksim Gorki,
Stepte (Serseriler Hayatı Hikayeleri) Maksim Gorki,
Şimal Göçebeleri James Oliver Curwood

"Göbelek" de denilen, yenebilir bir mantar cinsi...

Göbelek,
Göbek (mantar),
Çintar, Çıntar,
Körek mantarı,
Etçik, (etçe de deniyor),
Kuzu göbeği

Kavurması, közlemesi ve pilavı yapılır.

Kağnı tekerleğine verilen ad...

Apsut,

Kağnılar teker, kağnı evi ve boyunduruk olarak üç parçadan meydana gelir. Tekerlekler ay biçimi iki tahta ile bunların arasında bir göbekten ibarettir. Tekerin çevresine bir cm kalınlığında iki üç cm genişliğinde demir çember (ketez) kızdırılarak geçirilir. Böylece tahta tekerleğin kısa zamanda parçalanıp elden çıkması önlenmiş olurdu. Tekerlekleri birleştiren dingil üzerine oklar, bu okların üzerine de kağnı evi tabir edilen kısım oturtulurdu. Boyunduruk ise hayvana kayışlarla bağlanan kısımdır.

Kağnıyı idare eden kimse ayakta veya oturarak elindeki iki metre boyundaki meses veya üvendere adı verilen ucu nodullu (sivri demir) değnekle öküzleri yönlendirir.

Sahip olma, kazanma...

Edinim,
Sahip olma,

Arapça: Malik olan.
Kazanma,
Kazanım,
Sahip,
Kazanç,
İktisap,
Malik,

Bir şeyi hükmü altına alıp gerektiği gibi kullanan, ona tasarruf eden kimse
Bir şeyin mülkiyetini ve o şeyi istediği gibi kullanabilme hakkını elinde bulunduran kimse, Malik.

Alaca, iki renkli...

Yanal,

Abraş,

Alaca, iki renkli.

Alaca benekli.

Alaca bulaca, karışık renkli.

Alaca, açıklı koyulu, değişik renkli.

Kulakları sarı ya da kahverengi keçi.

Kırmızı, pembe, pembeleşmiş.

Bir yanı al.

Alaca benekli at.

Belli bir bölgede yaşayan hayvanların tümü...

Fauna,

İngilizce: fauna,

Fransızca: faune

Direy,

Eskiden Osmanlı döneminde; mecmuai hayvanat.
Belli bir bölgede yaşayan hayvanların tümü, fauna.

Yeryüzünde ekolojik olarak sınırlanabilir bir yaşam alanında bulunan hayvan türlerinin tamamıdır. Bakteriler gibi tek hücreli hayvan grupları genellikle flora içinde değerlendirilir.

Genellikle dağlarda meydana gelen bir aşınma toprağı...

Ranker,
Rank,
(Toprak)
Ham toprak (sierozem), milli ve kilce zengin materyaller üzerinde, nemli bölgelerin Ranker toprakları, erozyona uğramış topraklar, kolluvial topraklar, çimli ( çayır toprakları v.s)
Türkiye' de Toprak Sınıflaması;

Zonal Topraklar.
İntrazonal topraklar.
Azonal topraklar.

İslam hukukunda, kadının nikah ile kocasından hak ettiği mal...

Mihr,
Mehr,

Mehir,

Nikah sırasında erkeğin karısına verdiği veya vermeyi kabul ettiği mal veye para.

Müslüman bir erkeğin nikah esnasında eşine vermeyi kabullendiği mal veya para.

İslam hukukunda, kadının nikah ile kocasından hak ettiği mal.

Nikahta verilmesi taahhüt edilen mal

Arapça: mihr, mehr,

Farsça: mihr, güneş.

Güneş

Muhabbet, sevgi.

Sevgi, dostluk.

Nikah bedeli.

Alkol, su, şeker ve yeşil anason esansının karıştırılmasıyla elde edilen likör...

Anizet,

Anisette,

Anis,

Akdeniz ülkelerinde tüketilen anason aromalı bir likördür.

Renksiz ve kuru anason aromalı alkollü içkilerden daha tatlıdır. Pastis ise, benzer şekilde hazırlanır. Anasonla karıştırılan benzer tada sahip bir likör olsa da , hem anason hem de meyankökünün bir kombinasyonunu kullanır. Sambuca denen İtalyan kökenli anason kullanılır.

Likör, güçlü tadı nedeniyle sıklıkla suyla karıştırılır veya buz küplerinin üzerine dökülür.

Fas' ta işlenen yumuşak bir cins keçi derisi. ..

Maroken,
Fransızca maroquin,

İşlenmiş keçi derisi,

Fas' ta işlenen yumuşak bir tür keçi derisi.

Üzerine benekler basılarak marokene benzetilen koyun derisi.

Bu deriden yapılmış veya bu deriyle kaplanmış.

Marokenden yapılmış veya marokenle kaplanmış.

Hawaii bölgesinde bulunan Dünyanın en aktif volkanlarından biri...

Kilauea,

Mauna Loa,

Kilauea volkanı;

Hawaii, bölgesindeki Dünyanın en aktif volkanlarından birisi olarak kabul edilir. Bu yıl içinde 2023' te iki kez infilak etti.

Mauna Loa;

Hawaii'deki dünyanın en büyük aktif yanardağlarından olan Mauna Loa ise 38 yıl sonra, yani 1984 yılından bu yana ilk kez infilak etti.

Yeryüzündeki bazı yanardağlar:

Bulusan (Filipinler)
Etna (Sicilya, İtalya)
Hekla (İzlanda)
Krakatoa (Rakata, Endonezya)

Llaima (Şili)
Mauna Loa (Havai, ABD)
Mauna Kea (Havai, ABD)
Mount Baker (Washington, ABD)
Erebus Dağı (Ross Adası, Antarktika)
Mount Hood (Oregon, ABD)
Mount Fuji (Honshu, Japonya)
Mount Rainier (Washington, ABD)
Mount Shasta (California, ABD)
St. Helens Dağı (Washington, ABD)
Novarupta (Alaska, ABD)

Pelée (Martinik).
Popocatépetl (Meksiko, Meksika)
Surtsey (Surtsey adası, İzlanda)
Santorini (Santorini adası, Yunanistan)
Tambora (Sumbawa, Endonezya)
Teide (Tenerif, Kanarya Adaları, İspanya)
Tungurahua (Ekvador)
Vezüv (Napoli Koyu, İtalya).

Japonya'nın Hokkaido Adası'nda etkin bir yanardağ...

Usu,

Usu Dağı,

(Unzen Dağı)

Japonca Usuzan, (737 m.)

Japonya'nın ikinci büyük adası Hokkaido'da beş yanardağ aktif olmak üzere 63 tane yanardağ bulunuyor. Hokkaido adasının en büyük şehri Sapporo' dur. Japonya'daki en aktif yanardağlardan biridir. Usu yanardağı Toya Gölü yakınındadır. Toyo bir kaplıca tatil beldesidir. Usu yanardağı 1910, 1944, 1977 ve 2000 yıllarında olmak üzere faaliyet göstermiştir.

Adadaki aktif yanardağlar;
Asama Dağı,
Fuji Dağı,
Haku Dağı,
Nishinoshima (Ogasawara),
Ontake Dağı,
Sakurajima
Usu, (Unzen Dağı).

Türkiye' de bir çok yapıtıyla tanınmış İtalyan Heykeltıraş ...

Canonica,
Prof. Pietro Canonica,
İtalyan heykeltıraş Prof. Pietro Canonica, katıldığı bir yarışma sonucu Ankara’ya gelerek Atatürk’ün huzuruna çıkmış ve bir büstünü yaparak Atatürk’ ün beğenisini ve dostluğunu kazanmıştır. Ankara’ daki ilk eseri, Arif Hikmet Koyunlu tarafından yapılan Etnoğrafya Müzesi önünde bulunmaktadır.

Tunçtan yapılmış olan Atatürk Anıtı, Atatürk’ü sırtında pelerini ile at üzerinde gösteren bronz heykel 4 Kasım 1927 tarihinde yapılmıştır. Atatürk Bulvarı üzerinde Zafer Meydanındaki Atatürk’ü askeri giysi ile ve ayakta gösteren Zafer Anıtı da Canonica tarafından l927 yılında tunçtan yapmıştır. Atatürk burada asker üniforması içerisinde ayakta ve kılıcına dayanmış olarak görülmektedir. Heykelin kaidesinde zafer çelenkleri bulunmaktadır.

Canonica daha sonra İstanbul Taksim Meydanı’ndaki Cumhuriyet Anıtı’nı tasarladı. Anıt 9 Ağustos 1928 günü açıldı. Canonica’nın Türkiye’deki son eseri İzmir’de Cumhuriyet Meydanı’ndaki atlı Atatürk Heykeli’dir. Heykelin açılışı 28 Temmuz 1932 tarihinde yapıldı.

Kuzey Amerika' da yaşayan bir Kızılderili bir halk ...

Apaçiler,

Apache,
Arapaholar,
Cahuillalar, Cherokeeler, Chumashlar, Cowcreekler, Comanche
Cherokee - Çerokiler (En büyük),

Cheyenne (Cheyanne), Creek,
Dakotalar,

Hohokamlar,
Kiowa, Krik,
Lakota kabilesi (Diğer ismi Teton),

Mohikanlar,
Navajo (Navaho),
Ojibva, Anişinaabe veya Çippeva, (Kuzey Amerika'daki topraklarındaki Metis' lerin dahil olduğu en büyük kızılderili topluluğudur.)
Ocheeseler, Ohloneler, Osageler,
Pimalar, Pomolar,
Seminoleler, Siouxlar, Siyu, Soolar, Spokaneler,
Vakaşlar,
Yutalar (Utah),

Yararsız, etkisiz...

Atıl,
Yararsız, etkisiz.
Arapça: atıl.
Arapça, boş olmak, işsiz olmak anlamındaki atal-atalet kelimesinden türetilmiştir.
Hareket etmeyen, yerinden kalkmayan, tembellik eden.
İşlemeyen, işlevini yerine getirmeyen.
Bir işe yaramaz.

İşsiz, aylak.

Tembel, miskin, uyuşuk, hareketsiz.
Boş, faydasız, bir işe yaramaz.

Atalet halinde olan.

Etkisiz, işe yaramaz.

Tembel, durgun, işlemez.

Süreduran;

Süredurum durumunda olan; atıl.

Güney Anadolu' da yaşayan Yörüklerde, parmakları gırtlağa dayayarak çıkarılan ve "boğaz çalma" da denilen ezgili ses...

Hada,
(Türkünün eski adı anlamında kullanılır)
Hollu,
(Adana ve Anamur bölgesindeki Yörükler),
Boğaz Çalma,
(Antalya, Isparta, Denizli yöresinde),
Gırtlak Müziği.

Yörüklerde Müzik;
Göçebe yaşam ve hayvancılık Yörük müziğinin pekçok yönünü anlamak bakımından da önem taşır. Çalgıları genellikle küçük ve hafiftir, böylece yaylaya göçerken yanlarına alabilirler (üçtelli, kemane, kaval ve sipsi). Bu çalgılarla, gurbet havası, koyun havası, davar havası gibi parçalar çalınır, ayrıca dans ezgileri de seslendirilir.

Yerel lehçelerde boğaz çalma, hollu, hada gibi adlar verilen edim, türkü söylemede sesin özel teknikle kullanılmasıdır ve yalnızca belli Yörük aşiretlerinde görülür. Toros Dağları boyunca yaşayan aşiretler arasında yaygındır. Boğaz çalmada iki ayrı teknik kullanılır. Birincisinde, işaret ve orta parmaklar boğaza dik ve bitişik tutulur, vibrato istendiğinde hafifçe vurulur, ikinci teknikte, başparmak boğazın ön yüzüne ya da yanlara bastırılır (kimi zaman işaret ve orta parmaklar da öteki yana bastırılır) ve ezgide perde değişimi için aşağı-yukarı hareket ettirilir. Güney Anadolu’da yaşayan Yörüklerde ikinci teknik daha yaygındır. Birinci teknik ise ender görülmekle birlikte, Bosna’ da iki boğayı döğüştürmek için sığırtmaçların söylediği deleganje ezgileri ile benzerliği bakımından önem taşır.

Boğaz çalmanın bir başka önemli özelliği başlıca kadınlara özgü olması ve evlenme çağına kadar yapılmasıdır. Cinsiyet sınırlamasına ilişkin tek istisna Burdur’a bağlı Aziziye köyünde yaşayan Sarıkeçili’lerde görülmüştür. Buradaki Sarıkeçili’lerde hem oğlanlar hem de kızlar boğaz çalarlar.

Cinsel bir çağrışım taşıması ve çocuklukla ilgili bir bağlamı olması nedeniyle genç kızların boğaz çalmayı evlenince bırakmaları beklenir, bu nedenle boğaz çalma çocuk ve gençlere özgü bir müzik türüdür. Ancak çalgı çalan müzisyenler boğaz ezgilerini heryerde çalarlar, kimi zaman dans müziği havasına bile sokarlar.

Balık Bilimi...

İhtiyoloji,
İngilizce: ichthyology,

Balık bilimi.

Eski Yunancada ikhtu, balık anlamına gelir. Bilim anlamına gelen logos kelimesi ile oluşturulan balıkbilimi, ikhthyology olarak adlandırılmıştır. Zoolojinin Balıklar üzerinde çalışan bir branşıdır.

Zoolojinin balıkların anatomisine, fizyolojisine, davranışlarına ve evrimine odaklanan bilim dalıdır.

Zoolojinin balıklarla ilgilenen alt dalıdır. Kemikli balıklar (Osteichthyes), köpek balığı gibi kıkırdaklı balıklar (Chondrichthyes) ve çenesiz balıklar (Agnatha) ilgi alanıdır.

Torba biçiminde büyük gözlü balık ağı ...

Apoşi,
Geniş gözlü balık ağı.

Torba biçiminde büyük gözlü balık ağı,
Balık ağları;
Alamana,

Barabat,

Çakar,
Çökeltme ağları,

Dalyan, Difana,

Galsama, Gırgır,

Iğrıp, Irıp,

Karne,

Manyat,

Serpme,

Tarlakoz, Tor, Trata, Trol (Trawl)

Vinter, Voli.

Teknelerle suyun dibinde sürüklenerek çekilen, geniş ağızlı balık ağı ...

Trol,
Trol ağları, yelkenli gemilerden bu yana kullanılan av araçlarıdır. İlk tipleri Danimarka ığrıpları ve kirişli trollerdir. Daha sonra iki gemi ile çekilen troller ve en son olarak kapılı troller geliştirilmiştir. Günümüzde kullanılan trolleri Kapılı (tek gemi ile çekilen) troller; Külah biçiminde büyük torbaya benzer. Ağzı yaklaşık 30 metre genişliğindedir. Ağ atılırken ağzı açık tutmak için tahta levhalar yerleştirilir.

"Kapı" denen bu tahta levhalar da çelik kablolarla trol teknesine bağlanır. Deniz dibinin engebeli olmadığı yerlerde dip balıklarını avlamak için genellikle dip trolü kullanılır. Trol teknesinden denize bırakılan trol ağı, tekneyle sürüklenir ve ağ deniz dibini tarayarak yolunun üzerindeki balıkları toplar. Ağı sürükleme işi 1,5-3 saat kadar sürer. Sonra ağ bir vinç yardımıyla çekilir ve içindeki balıklar tekneye boşaltılır. Balıklar temizlenip yıkandıktan sonra, teknenin ambarında buzların arasına gömülerek saklanır. Bazı büyük ve gelişmiş trol teknelerinde balıklar temizlendikten sonra soğutma aygıtlarında dondurulur. Bu tür tekneler denizde daha uzun süre kalıp avlanmaya devam edebilir. Kapısız (iki gemi ile çekilen) troller olarak iki gruba ayırabiliriz.

Yumurtadan yeni çıkmış civcivin ağzının kıyısında bulunan ve zamanla kaybolan sarı renk...

Kef,

Arapça: kef, keff.

Keyf.

Keff.

Köpük.

Yumurtadan yeni çıkmış civcivin ağzının kıyısında bulunan ve sonradan kaybolan sarı renk.

Kef kelimesinin yörelere göre başka anlamları;

Ayağın altı, tabanı.

Elin iç tarafı.

Avuç, Avuç dolusu,

Tereyağı.

Kendi isteğiyle vazgeçme, feragat etme.

Orakçıların kullandığı parmak uçları tahta meşin eldiven.

Orakçıların kullandığı meşin eldivenOrakçıların kullandığı parmak uçları tahta meşin eldiven.

Orakçıların kullandığı meşin eldiven

Kaynayan pekmezin, pişen etin üstünde oluşan köpük.

Pişen etin üzerinde biriken köpük,

Et haşlanırken suyunda oluşan köpükler.

Kaynatılan yemeğin üzerinde istenmeyen kısımların oluşturduğu köpük.

Lezzet verme amacıyla tereyağından elde edilen katkı maddesi.

Yağda kavrulmuş un ve tuz.

Yağda kavrulmuş soğan, salça vs. den oluşan sos.

Barbunya' ya benzer bir balık ...

Tekir,

Barbunyagiller (Mullidae),

Barbunya,

Mullus barbatus,

Tekir,

Mullus surmuletus,

Paşa Barbunu,

Upeneus pori,

Barbunya ve Tekir, Sıcak ve ılık denizlerin çamurlu ve kumlu diplerinde yaşayan bu balıklar birbirine çok benzeyen iki yakın türdür.

Türk yönetmen, sinema oyuncusu, senarist ve öykü yazarı...

Yılmaz Güney,
(D. 1 Nisan, 1937 - Ö. 9 Eylül 1984, Paris),
Kürt asıllı Türk yönetmen, sinema oyuncusu, senarist ve öykü yazarı.
Özellikle Çirkin Kral dönemi sonrasında çektiği ve önemli bir sinemacı olarak kabul edilir.

Cannes ödüllü Yol, Sürü, Umutsuzlar gibi filmleriyle tanınır.

Yılmaz Güney filmleri;

Acı (1971), Aç Kurtlar (1969), Ağıt (1971),
Arkadaş (1974), At Avrat Silah (1966)
Baba (1973), Bana Kurşun İşlemez (1967), Benim Adım Kerim (1967),
Bir Çirkin Adam (1969)Altın Portakal ödülü.
Canlı Hedef (1970),
Duvar (1983)
İbret (1971)
Kaçaklar (1971)
Pire Nuri (1968), Piyade Osman (1970),
Sahtekar (1971), Seyyit Han (Toprağın Gelini) (1968), Sürü (Senarist)(1978)
Umut (1970), Umutsuzlar (1971),
Vurguncular (1971)
Yarın Son Gündür (1971), Yedi Belalılar (1970), Yol (1982),
Zavallılar (1974)

Kitapları;

Boynu Bükük Öldüler (1971)
Salpa (1975)
Sanık
Hücrem
Oğluma masallar
Zavallılar
Soba,pencere camı ve iki ekmek istiyorum.

Hz. Muhammed' in bayraklarından birinin adı ...

Ukab,

Karakuş,

Kartal,

Ukab sözcüğü, Karakuş, Kartal anlamındadır.

Raye (Siyah Bayrak),

Liva,

İslam tarihinde Hz. Peygamber’ in ilk defa Medine’ ye girerken bayrak (liva) kullandığı bilinmektedir. Beyaz, sarı, siyah, kırmızı renklerde çeşitli bayrakların kullanıldığı bilinmektedir.

Kurtuluş Savaşı sırasında Tarsus yöresindeki müfrezenin komutanlığını yapmış, Mersin Belediye başkanlığı yapmış, asker, yönetici...

Ahmet Mithat Toroğlu,
(D.1897 - Mersin - Ö. 6 Mart 1982 Mersin)
Mersinli asker, belediye başkanı, siyaset adamı.
Tarsus Grubu Bozkurt Müfrezesi Komutanı,
Yedek Üsteğmen,
Mersin Eski Belediye Başkanı (1929 - 1942).
Kurtuluş Savaşı sırasında Tarsus yöresindeki müfrezenin komutanlığını yapmış, 1929-1942 yıllarında Mersin Belediye başkanlığı yapmış, asker, yönetici.

1897 yılında Mersin' in Puğ köyünde doğdu.Küçük yaşta anne ve babasını kaybedince halasının yanına Mersin'e geldi. Rüştiyeyi ve Mersin İdadisi' ni bitirdikten sonra 1914 yılında İstanbul' da Yüksek Erkek Öğretmen Okulunu bitirdi. 1915 yılında askere çağrıldı. İstanbul' da yedek subay eğitiminin ardından Osmanlı ordusunda Galiçya cephesinde bir yıl savaştı.

Mersin' in en iyi briççilerinden biriydi.
6 Mart 1982 yılında bronşitten öldü.

İsveçli oyun yazarı ve film yönetmeni...

Ingmar Bergman,

(D. 14 Temmuz 1918 - Ö. 30 Temmuz 2007)

Eserleri;

Kris (Bunalım) ,

Hamnstad (Liman Kenti),

Fangelse (Zindan),

Törst (Susuzluk),

Sommarlek (Yaz Oyunları),

Till gladje (Neşeye Doğru),

Kvinnodröm (Kadın Düşleri)

Det Sjunde inseglet (Yedinci Mühür),

Smultronstället (Yaban Çilekleri),

Jungfrukällen (Kaynak)

Ansiktet (Yüz)

Djävulens Öga (Şeytanın Gözü):

Nära livet (Yaşamın Eşiğinde)

Säsom i en spegel (Aynadaki Gibi)

Nattvärdsgâterna (İbadet Edenler)

Tystnaden (Sessizlik)

Persona (Persona)

Vargtimmen (Kurtların Saati)

Skammen (Utanç)

Riten (Ayin)

En Passion (Bir Tutku)

The Touch (Temas)

Viskningar och rop (Çığlıklar ve Fısıltılar)

Scener ur ett äktenskap (Evlilik Yaşamından Sahneler)

Trollflöjten (Sihirli Flüt)

Ansikte mot ansikte (Yüz Yüze)

Das Schlangenei (Yılanın Yumurtası)

Höstsonaten (Son Bahar Sonatı)

Farö-Doküment 1979 (Farö Adası)

Aus dem Leben der Marionetten (Kuklaların Yaşamından)

Fanny och Alexander (Fanny ve Alexandre)

Sarı ırmak' da denilen Çin' in ikinci uzun akarsuyu...

Huangho,
Altın Nehir,
Sarı Nehir,
Sarı Irmak,
Pinyin,
Huang He,
Wade-Giles,
Hwangho,
Huang Ho,
Huangho,
Serik Derya,

Çin' in Yangtze (Yangzi Ciang)' dan sonra, ülkenin ikinci büyük ırmağıdır. Dünyanın en uzun altıncı nehri. Uzunluğu 5.464 km olup, Çin' in batısından Bohai Denizi'ne akar. Adını çığırının üst bölümlerindeki yüksek çamur oranına borçludur.

Çin tarihindeki çağları örnek alan ve 645' te başlayan Japon çağlarının genel adı...

Nengo,
Zaman içinde Japonya' da zaman ölçümü maksadıyla farklı sistemler kullanılmıştır. Bu en eskisi Çin' den alınmış 60 yıllık sistemdir. Belli bir yıl her biri iki sembol takımından oluşan ve adına gövdeler denen Jikkan, diğeri de 12 daldan oluşan ve adına gövdeler denen Jikkan, diğeri de 12 daldan oluşan Junishidir. 645 yılında Çin' den bu kez çağ isimleri sistemi demek olan negro alınmıştır. Çağlar bir imparatorun tahttan inmesi ya da tahta çıkmasından bağımsız olarak adlandırılabilirler.

"İnce, narin, nazik" anlamında yerel bir sözcük...

İbili,

İnce, narin, nazik.

İnce yapılı, narin kimse.
"İnce, narin, nazik" anlamında yerel bir sözcük.

İbili kelimesinin yörelerimizde halk dilinde başka anlamları:

Az gören (göz için).

Hindi.

Hotozlu serçe.

Dünyaca ünlü Nobel ve Pulitzer ödüllü ABD' li yazar...

Hemingway,

Ernest Hemingway,

Ernest Miller Hemingway,

(D. 1899 – Ö. 1961),

Amerikalı romancı, kısa-hikayeci ve gazetecidir.

1954 Nobel Edebiyat Ödülü

1953 Pulitzer Ödülü.

1889 yılında Chicago' da, Oak Park'ta doğdu. 1917 yılında Kansas City Satr' da muhabir olarak gazeteciliğe başladı.

1918 yılında kendi isteğiyle ambulans sürüüsü olarak İtalyan cephesinde savaşa gider. 1919 yılında Amerika' ya döner. 1922 yılında Türk-Yunan Savaşı'nda savaş muhabirliği yapar.

Boğa güreşlerine, büyük avlara ve derin deniz balıkçılığına büyük ilgi duyar. Yapıtları bu ilgiyi yansıtır.

1953 yılında Pulitzer Ödülü aldı.

1954 yılında Nobel Armağanı ile ödüllendirildi.

1961 yılında Küba' daki evinde ölmüştür.

Eserleri;

Afrika'nın Yeşil Tepeleri(Green Hills of Africa), Askerin Dönüşü,

Akıntı Adaları, Asla Vedalaşmayacağız,

Beşinci Kol (oyun), Bizim ya da Hiç Kimsenin,

Çanlar Kimin için Çalıyor,

Güneş de Doğar (Güneş Yine Doğar), Günün İlk Işığında Gerçek,

Irmağı Geçmek, Irmaktan Öteye ve Ağaçların İçine,

İhtiyar Balıkçı, İşgal İstanbulu ve II. Dünya Savaşı,

İzmir Rıhtımında-On the Quai at Smyrna,(Türkiye ile ilgili yazdığı hikaye)

Kadınsız Erkekler, Kazanana Ödül Yok,

Kilimanjaro'nun Karları,

Nick Adams Öyküleri

Öğleden Sonra Ölüm,

Paris Bir Şenliktir.

Silahlara Veda (Farewell to Arms),

Tehlikeli Yaz,

Varlık ve Yokluk,

Ya Hep Ya Hiç, Yaşlı Adam ve Deniz (The Old Man and the Sea),

Yazma Üzerine, Yenilmeyen Adam.

Hicri takvimle Rumi takvim arasındaki artık yıl ...

Sıvış,
Sıvış yıl (Siviş),

Osmanlı döneminde Güneş yılı esasına dayanarak vergi alınıyordu. Ama Ay takvimi esasına göre de devlet giderleri ayarlıyordu.

Bunun sonucunda her iki takvim arası yılda ortaya çıkan 11 günlük bir fark çıkıyordu. Bu fark 33 yılda bir yıla denk geliyor. Osmanlı İmparatorluğu' nda bu durum gelir ve gider dengesinde zarara neden oluyordu. Bu sorunu çözebilmek için her 33 yılda bir o yıl hiç yaşanmamış kabul ediliyordu. Hicri takvimden bir sene atlanıyordu. Bu atlanan yıla sıvış yılı deniyordu.

Hicri (Hicret) Takvim;
Peygamberimiz Hazreti Muhammed'in Mekke'den Medine'ye hicretini başlangıç kabul eden ve Ay'ın Dünya çevresinde dolanımını esas alan takvim sistemi. Ayın yörüngesi üzerindeki dönüş süresi göz önünde tutularak hesaplanır. Hicri Takvim; Hicri Şemsi ve Hicri Kameri Takvim olmak üzere ikiye ayrılır. Kameri yıl, güneş yılına göre her otuz üç yılda, bir yıl kadar geri kalır. Osmanlı devletinde mali işler kameri yıla göre düzenlenince, hazinenin zarara girdiği anlaşıldı. 1925 yılında, Cumhuriyetin ilanı ile miladi takvim kabul edildi. Kameri ve şemsi takvimler yürürlükten kaldırıldı.

Miladi (Milat) Takvim;
Günümüzde Beynelmilel Takvim olarak kullanılan Miladi Takvimin aslı Roma Takvimine dayanmaktadır.
Hicri yıl miladi yıldan ( 365.2422 - 354.367 =) 10.8752 gün daha kısadır.

Hicri yılın miladi yıla çevrilmesi;
Hicri yılı 33'e bölünüz. 1420 : 33 = 43.03 (=43) (A sayısı)
A sayısını hicri yıldan çıkarınız. 1420 - 43 = 1377 (B sayısı)
B sayısını 622 ile toplayınız. 1377 + 622 = 1999

Miladi yılın Hicri yıla çevrilmesi;
Miladi yıldan 621 rakamını çıkarınız. 1999 - 621 = 1378 (A sayısı)
A sayısını 33'e bölünüz. 1378 : 33 = 41.75 (=42) (B sayısı)
A sayısını B sayısı ile toplayınız. 1378 + 42 = 1420

Miladi yılın Rumi yıla, Rumi yılın Miladi yıla çevrilmesi;
1 Kanunusani (Ocak) 1334 = 1 Kanunusani (Ocak) 1918 olarak yılbaşı eşitlenmiştir.
Bu tarihten önceki tarihlerin hesaplanmasında yılbaşına dikkat edilmesi gerekmektedir. Rumi Takvim'de yılbaşı mart ayıdır. Miladi Takvim'de ise yılbaşı ocak ayıdır. Hesap yapılırken, Rumi Takvim'de mart ayı 1.ay, ocak ayı 11.ay ve şubat ayı da 12. ay olarak hesaplanır.

a) Rumi 1 Mart 1256 - 15 Şubat 1332 (Miladi 13 Mart 1840 - 28 Şubat 1917) tarihleri arasındaki tarih dönüşümleri için;
1-Miladi tarihin Rumi tarihe çevrilmesi:
Miladi tarih eğer ocak veya şubat aylarında bir tarih ise, yıl kısmından 585 rakamı (diğer aylar için 584 rakamı) çıkarılır. Ay kısmından da 13 rakamı çıkarılır ve Rumi tarih bulunur.

2-Rumi tarihin Miladi tarihe çevrilmesi:
Rumi tarih eğer ocak veya şubat aylarında bir tarih ise, yıl kısmına 585 rakamı (diğer aylar için 584 rakamı) eklenir. Ay kısmına da 13 rakamı eklenir ve Miladi tarih bulunur.

b) Rumi 1 Mart 1333 - 31 Kanunievvel 1341 (Miladi 1 Mart 1917 - 31 Aralık 1925) tarihleri arasındaki tarih dönüşümleri için;
Miladi yıldan 584 rakamı çıkarılırsa Rumi tarih,
Rumi yıla 584 rakamı eklenirse Miladi tarih bulunur.

Ay ve gün farkı yoktur, isimleri aynıdır.

Bitlis yöresine özgü ceviz büyüklüğünde hamurlar kızartılarak üzerine sarımsaklı yoğurt dökülerek yenen bir yemek...

Ayvanet,
(4 kişilik Ayvanet yemeği)

Hazırlama Süresi : 30 dk

Pişirme Süresi : 20 dk

Gerekli Malzemeler :
5 yumurta
1.5 su bardağı un
3 çorba kaşığı tereyağı
1 su bardağı yoğurt
Yarım çorba kaşığı biber salçası
1 kahve fincanı su ,
2 diş sarımsak
Pulbiber, Nane, Tuz

Hazırlanışı :
Yumurtaları derin bir kaba kırıp un ve tuz ilave ederek çırpın. Krep hamuru kıvamında pürüzsüz bir karışım hazırlayın. Geniş bir tavada 3 çorba kaşığı tereyağını eritin. Hazırladığınız krep hamurunu 4'e bölüp tavaya 4 seferde dökerek iki taraflı kızartın. Biber salçasını 1 kahve fincanı su ile ezin. Sarımsakları ezip yoğurtla karıştırın ve iyice çırpın. Servis tabaklarına birer krep yerleştirip üzerlerine sarımsaklı yoğurdu paylaştırın. Salça sosunu gezdirip pulbiber ve kuru naneyle süsleyin. Sıcak olarak servis yapın.

Hıyar kabukları, nohut ve mercimekle yapılan bir yemek...

Şekalok,

Şekalok yemeği,
Bitlis yöresi yemeklerindendir.
Hıyar kabukları, nohut ve mercimekle yapılan bir yemek

Bitlis yemekleri;

Büryan kebabı,

Çorti köftesi,

Gari aşı,

Glorik,

Gebol,

Çireş Pancarı,

Kengerli pilav,

Ayvanet (hamur, sarımsaklı yoğurt).

Sözün, sesin yavaş, ince ve tatlı olması...

Rehamet,
Arapça bir sözlüktür.

Sesin ince, yavaş ve tatlı olması.
Sözün, sesin yavaş, ince ve tatlı olması.
Eskiden, Osmanlı Döneminde sözün, sesin yavaş, ince ve tatlı olması.
Sesin ya da sözün yumuşak, ince, tatlı ya da yavaş olması.

Sözcük dağarcığının tarihsel ve yapısal yönlerden incelenmesini amaç edinen bilim ...

Leksikoloji,

(İng. Lexicology).
Sözlük, kelime bilimi,
Dilin kelime bilimiyle ilgili esasları inceleyen dalına leksikoloji (kelime bilimi) denilir. Leksikologiya (sözcük bilimi) terimi Yunan kökenli olup, sözler anlamına gelen Lehikos kelimesinden gelmektedir.

Söz, konuşma...

Hanek,
Arapça: hanek.
Halk dilinde hanek, konuşma.
Damak,
Lakırdı,
Söz,
Konuşma,
Şaka, alay.

Sözle, konuşarak ...

Kavlen,
Arapça: kavlen.

Arapça söz anlamındaki kavl kelimesinden türetilmiştir.

Sözlü olarak, sözle, söz yoluyle.

Sözle, konuşarak.

Sözle, fiilen olmayan.

Söyleyerek.

Anlaşarak.

Karşıtı:

fiilen.

ABD'deki Arizona'daki Büyük Kanyon' dan sonra dünyanın en büyük 2. kanyonu olan Uşak Ulubey'deki kanyon ...

Ulubey,

Ulubey Kanyonu,

(Uşak-Ulubey, Ulubey Canyon)

Ulubey, Park Kanyon, cam teraslı balkon olarak da bilinmektedir.

ABD' deki Arizona Eyaleti sınırları içersinde bulunan Büyük Kanyon' dan sonra dünyanın en büyük 2. kanyonudur.

Ulubey Kanyonu’nun uzunluğu 45 kilometre, derinliği ise 50-170 metredir.

Kanyon;
Dünya yüzeyinde nehirlerce oluşturulmuş derin vadilere verilen ad.
Akdağ-Tokalı (Afyonkarahisar), Aydos Kanyonu (Kastamonu)

Eşençayı Kanyonu(Muğla)

Göynük Kanyonu (Antalya-Kemer-Göynük Beldesi), Göksu (Orta Toroslarda),

Güver Kanyonu(Antalya)

Horma-Hacıveli (Kastamonu)

İncekaya (Karabük-Safranbolu),

Kapuz-Kırk Urgan (Muğla-Ula), Kısık (Kastamonu), Kirpe Kanyonu (Düzce)

Köprüçayı (Isparta), Kura kanyonu.

Köprülü (Isparta-Sütçüler ilçesinde başlayan ve Antalya'da denizde biten),

Lamas (Mersin'in Erdemli),

Sadağı (Bursa-Orhaneli), Sakaralan (Safranbolu), Saklıkent (Fethiye-Bey dağları),

Şeker, Şirin (Kastamonu)

Tokatlı, Bulak, Düzce, Sırçalı ve Sakaralan kanyonları(Safranbolu)

Valla Kanyonu (Kastamonu)

Yazılı (Isparta-Sütçüler),

Hiç bir doku bozukluğu olmadığı halde sıkıntı verici bir kaygı sonucu ayakta durmakta güçlük çeken ...

Stazofobi,

Ayakta durma korkusu.

Hiç bir doku bozukluğu olmadığı halde sıkıntı verici bir kaygı sonucu ayakta durmakta güçlük çeken.

Stazofobi, ayakta durmaktan korkmak anlamına gelir. Stazofobi sahibi olan kişiler, sinir sisteminde hiçbir bozukluk olmadığı halde ayakta duramıyor ya da durmakta güçlük çekiyorlar. Ayakta duramama durumunu tetikleyen şey yalnızca aşırı endişe duygusudur. Ayağa kalkmaları gerektiğinde, tüm gözlerin üzerlerinde olduğu gibi bir izlenime sahiptirler.

FOBİLER

Hesabını iyi bilen, eli sıkı ...

Hesabi,

(Hesapçı),

Arapça: hisabi.

Arapça, hisab, hesab kelimesinden türetilmiştir.

Parasını düşünerek harcayan, hesabını bilen, idareli (kimse).

Eli sıkı, hasis (kimse).

Hasis,

Ekti,

Cimri, pinti, görmemiş,

Eli sıkı,

Açgözlü.

Mıhsıçtı.

Dünyaca ünlü Romanya' lı Panflüt virtüözü...

Gheorghe Zamfir,

(D. 1941 Gaești, Romanya).

Müziğe, çocukluğunda akordeon ile başladı ve 14 yaşında panflüt ile tanıştı. 1968 yılında Fanica Luca‘nın öğrencisi olarak Bükreş Müzik Akademisinde eğitim almış. Romanyalı ünlü panflüt virtüözü, 50 yıllık müzik kariyerinde 120 ödül almış, albümleri ise 40 milyondan fazla satmış. Genellikle Panflüt ustası Zamfir diye bilinmektedir. Andre Rieu‘nun orkestrası ile konserler vermektedir.

Film müzikleri;

Picnic at Hanging Rock,

The Karate Kid, Kill Bill,

Margarit i Margarita,

Paradise,

Preku ezeroto (Across the Lake),

Celeste.

Dünyanın en iyi çello virtüözlarından biri....

Yo-Yo Ma,

Paris doğumlu Çinli çellist.

15 Grammy Ödülü sahibi.

Musical Amerika tarafından 2009 Yılının Müzisyeni seçildi.
Yo-Yo Ma, 2006 yılında Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan tarafından BM Barış Elçisi olarak atandı.

Hollywood için film müziği çalışmaları da yaptı.

John Williams ile beraber çalıştığı Tibet’te Yedi Yıl ve Bir Geyşanın Anıları bunlardan ikisi.

Töre Bilimi...

Etik,
Etik veya en yalın tanımıyla töre bilimi. Etik terimi Yunanca ethos yani töre sözcüğünden türemiştir. Aksiyoloji dalı olan etik, felsefenin dört ana dalından biridir. Yanlışı doğrudan ayırabilmek amacıyla ahlâk kavramının doğasını anlamaya çalışır. Etiğin batı geleneği zaman zaman ahlâk felsefesi olarak da anılmıştır. Türkçe ahlâk bilimi olarak da anıldığı olmuştur. Ayrıca Türkçe' de etik sözcüğü ahlak sözcüğü ile eş anlamlı olarak da kullanılır.

Avusturyalı ressam, şair ve oyun yazarı...

Kokoschka,

Kokoska,

Oskar Kokoschka,

(D. 1886 - Ö. 1980),

Bir ressam olarak yapıtları ekspresyonizm ve modernizmin güzel örnekleridir.

1910-1911 yıllarında Berlin' de Der Sturm (fırtına) gazetesi için çizdi.

1914 yılında Avusturya ordusuna girdi. İkinci dünya savaşından sonra İsviçre' ye yerleşti. Salzburg' taki School of Seeing' i yönetti.

Mezopotamya' da yaşayan bir halk...

Aramiler,
Mezopotamya bugün , doğu Suriye ve Güneydoğu Anadolu' yu kapsayan coğrafi bölgeyi tarif eden bir isimdir. Mezopotamya Eski Yunanca' da iki nehir arasındaki yer anlamını ifade eder. Fırat ile Dicle nehirleri arasında kalan bölgedir. Farklı kültür ve halkın karıştığı bu bölgede tarih boyunca birçok kavim bir arada yaşamıştır.

Mezopotamya bölgesi dünyanın en tanınmış ve köklü medeniyetlerinden birkaçına ev sahipliği yapmıştır;

Aramiler - Asurlular,

Babilliler,

Elamlar,

Hurriler,

İbraniler - İskitler

Kassitler,

Medler - Mitanniler ,

Persler,

Sümerler,

Urartular,
Alkatlar- Akadlar(Sami kökenli),
Amurrular (Amoritler),

Mezopotamya' nın güneyi ...

Kalde,

Kaldea(Chaldea)

Kaldi (Kaldaea),

Babil,

Mezopotamya' nın güneyine erilen ad.

Mezopotamya' da eski krallıktır. Yeni ahitte Babil ile eşanlamlı olarak kullanılmıştır. Kaldea' da yaşayanlar absorbe ve asimile olup Babil' i oluşturmadan önce, MÖ 10. yy sonu veya 9. yy başı ile 6. yüzyılın ortaları arasında var olmuş bir ülkedir. Mezopotamya' nın uzak güneydoğu köşesindeki bataklık bölgede kurulmuştur. Kaldea halkı Sami dilini konuşmuşlar. İbrani Kutsal Kitabı (Tanah) bölgeyi Kasdim olarak tanımlamış. Kasdim kelimesinin aslında Chaldean çevirisi olduğu veya Mezopotamyanın güneyine verilen Kaldu adının karşılığı olup olmadığı konusu belli değil.

Mezopotamya' da bir site, kent, şehir, kasaba ...

Ur,

Agade - Aleppo,

Asur (Assur),

Babil,

Eridu,

İsin,

Kiş,
Lagaş,

Mari, Nineveh - Nippur,
Umma (Sümer)

Ur, Uruk
Zabalam,

Mezopotamya'da 18' i büyük olan yaklaşık 35 büyük şehir ve kasaba vardı.

Mezopotamya' da bir çok kattan meydana gelen kule biçiminde, Kil ve balçıktan yapılan tapınak...

Ziggurat,

Mezopotamya' da kil ve balçıktan yapılan tapınaklardır.

Zigguratlar 7 katlı olup 3 ana bölümden oluşur. İlk katlar erzak deposu, orta katlar okul ve tapınak, son (yani en yüksek) katlar ise rasathane olarak kullanılmıştır.

Su kabağından yapılan su kabı...

Alavırt,

Kernip, Kernep, Keşgül,

Kevgi, Kevki,

Gocer, Ficiko,

Testi kabağı,

Kantar kabağı

İçi boş su kabağı.

Su kabağından yapılan su kabı.

Su Kabağı:

İngilizce: calabash

Su kabağı, kabakgiller familyasından olup, yıl için bir defa kabak verir. Eskiden içi boşaltılıp su kabı olarak kullanılırdı. Bundan dolayı su kabağı ismini almıştır. Tutmak için doğal, uzun sap kısmı olduğundan asma kabağı olarak da bilinir. Su kabaüının sap kısmı ince, gövde kısmı şişmandır.

Genellikle rengi yeşil, sarımsı ve turuncu tonlardadır. Ülkemizin değişik yörelerinde Kernep, Gocer, Keşgül, Ficiko, Testi kabağı, Kantar kabağı gibi isimleri ile de anılmaktadır. Eski zamanlarda su kabı, saklama kabı, taşıma kabı, banyo tası, çamaşırda kullanılmış, günümüzde ağırlıklı olarak süsleme sanatında kullanılmaktadır.

Yarı tavlı, yarı kuru olan toprak...

Alatav,
Yarı tavlı, yarı kuru olan toprak.
Az tavlı, yarı yaş yarı kuru olan (toprak).
Yarı yaş, yarı kuru toprak, az tavlı yer.
İyice pişmemiş yemek.
Az kızdırılmış demir
Az sıcak.
Çok pişmiş yemek.
Demirin tam tava gelmemiş durumu.

Aferin, yaşa...

Bravo,

İtalyanca: bravo

Rusça: bravo.

Aferin, yaşa.

Bravo,

Nur ol.

Varol.

Aferin, yaşa anlamında takdir sözü.

"Aferin, yaşa" anlamlarında beğeni bildiren bir söz.

Eski Mezopotamya'da Sümer gök tanrısı ...

Anu,
An,

Sümer gök tanrısı.

Sümer gök tanrısı, cennetin tanrısı olup daha sonraları Anu olarak anılır.

Tanrı (An) ve Tanrıça (Ki) çocuğudur.
Eski Mezopotamya Tanrıları;

Asur'un baş tanrısı; Aşur

Asurlu aşk ve cinsellik tanrıçası; İştar

Babil'in baş tanrısı; Marduk,

Mezopotamya dininin, hava ve fırtınaların tanrısı; Enlil

Enlil: Hava tanrısı. Sümerlerin ve daha sonraki kavimlerin baş tanrısı olmuştur.

Enlil'in karısı Ninlil, Sümer yaratıcı tanrıçası.

Su ve toprak tanrısı; Enki
Şifa tanrıçası; Ninişina
Ay tanrısı; Nanna veya Sin
Mezopotamya halklarında fırtına, savaş, ve ay tanrısı; Ninartu
Mezopotamya'da deniz Tanrıçası; Tiamat
Mezopotamya dininde bereket tanrısı; Tammuz, Dumuzi.
Yazı ve bilgelik tanrısı; Nabu
Sümer savaş tanrısı; Ninurta.

Sümer tanrıçası Aşk ve Savaş tanrıçası; İnanna
Güneş tanrısı; Utu (Şamaş veya Sahamaş)
Yer tanrıçası, Ninhursag veya Ki,

Sümer mitolojisinde ana tanrıça; Ki

Cymric,

Kuyruksuz uzun tüylü kedilere Cymric adı verilir.

Man kedisinin dört türü mevcuttur:

1- The Rumpy; Kuyruksuz.

(Gerçek Man Kedisi tamamen kuyruksuzdur)

2- The Rumpy Riser; Kabarık Kuyruk Sokumlu.

3- The Stumpy; Kesik Kuyruk.

4- The Longy; Kuyruklu.

Popüler Yayınlar

İzleyiciler

BULMACA ANSİKLOPEDİSİ