(D. 28 Şubat 1892, İstanbul - Ö. 29 Nisan 1979, İzmir),
Türk tiyatro sanatçısı, yönetmen, oyuncu ve yapımcı.
Türk tiyatrosunun batılı anlamda kurucusu olarak kabul edilen Muhsin Ertuğrul, sinema alanında da Türkiye' de ilk önemli katkıları gerçekleştirmiştir.
Türk tiyatro tiyatrocusudur.
1914 yılında İstanbul’ da Darülbedayi Osmani adıyla kurulan ve daha sonraki yıllarda Şehir Tiyatroları adını alacak olan merkezin kuruluşunda yer aldı. Muhsin Ertuğrul, Reşat Rıdvan Bey ve Andre Antonie ile beraber görev aldı. Darülbedayi adlı konservatuar ve sanat okulunda yardımcı öğretmen olarak çalıştı.
1918 - 1921 yılları arasında Berlin' de bulunan Ertuğrul, burada bir film şirketi kurdu. Samson adlı sinema filminin yönetmenliğini yaptı. 1921 yılında İstanbul' a döndü.
1928 yılında İpek Film' in kurulmasına öncülük eden sanatçı, İpekçiler ailesinin de kendisine büyük bir maddi ve manevi destek vermesi ile çağdaş sinema teknolojisinin Türkiye' ye getirilmesine önayak oldu ve de 1931 yılında ilk Türk sesli filmi İstanbul Sokaklarında' yı çekti. Aynı yılın sonlarında İpekçiler tarafından ilk sesli film stüdyosu İstanbul' da kuruldu.
1919 - 1953 yılları arasında pek çok sinema filmini yöneten ve senaryo yazarlığı yaptı.
1922-1939 yılları arasında Türkiye' de film yapan tek kişi olmuştur.
Muhsin Ertuğrul 4 Şubat 1892 tarihinde İstanbul' da doğdu. Tefeyyüz Mektebi' nde, Topbaşı Rüştiyesi' nde ve Mercan İdadisi' nde okudu. Muhsin Ertuğrul, ilk olarak 1909 yılında, Burhanettin Tiyatrosu' nda Sherlock Holmes oyunu ile tiyatroya başladı.
Türk tiyatrosunun bugünlere gelmesinde çok etkili olan isimlerden birisidir. İlk sesli Türk filmi, ilk defa kadrosunda kadın oyuncu barındıran Türk filmi ve uluslararası alanda ödül alan ilk Türk filmi gibi Türk sinemasında ilklerin yönetmeni oldu. Çağdaş Batı Tiyatrosunun Türkiye' de kendisine bir yer bulması sağlayan Türk yönetmen, tiyatro oyuncusu, sinema oyuncusu, yapımcı, senaryo yazarı ve sanat yönetmeni.
1913 yılında Bursa' ya taşındı ve Millet Tiyatrosunda başladı. Şehsadebaşında açtığı Ertuğrul Sinemasında film gösterimleri yapan başarılı oyuncu, bir yandan da sinema salonunda aralarında Fener Bekçileri' nin de bulunduğu tiyatro oyunlarını sergiledi.
1914 yılında İstanbul’ da Darülbedayi Osmani adıyla kurulan ve daha sonraki yıllarda Şehir Tiyatroları adını alacak olan merkezin kuruluşunda yer aldı. Muhsin Ertuğrul, Reşat Rıdvan Bey ve Andre Antonie ile beraber görev aldı. Darülbedayi adlı konservatuar ve sanat okulunda yardımcı öğretmen olarak çalıştı.
1918 - 1921 yılları arasında Berlin' de bulunan Ertuğrul, burada bir film şirketi kurdu. Samson adlı sinema filminin yönetmenliğini yaptı. 1921 yılında İstanbul' a döndü.
1928 yılında İpek Film' in kurulmasına öncülük eden sanatçı, İpekçiler ailesinin de kendisine büyük bir maddi ve manevi destek vermesi ile çağdaş sinema teknolojisinin Türkiye' ye getirilmesine önayak oldu ve de 1931 yılında ilk Türk sesli filmi İstanbul Sokaklarında' yı çekti. Aynı yılın sonlarında İpekçiler tarafından ilk sesli film stüdyosu İstanbul' da kuruldu.
1919 - 1953 yılları arasında pek çok sinema filmini yöneten ve senaryo yazarlığı yaptı.
1954 yılında Halıcı Kız adlı sinema filminin yönetmenliğini yaptı. Muhsin Ertuğrul, filmin gişede başarısız olması nedeniyle sinema hayatına son vererek kendisini tiyatroya adadı.
Ödülleri:
Türk sineması, ilk uluslararası ödülünü Muhsin Ertuğrul' un Nazım Hikmet ile birlikte çektiği Leblebici Horhor Ağa adlı filmle kazandı. Film, 2. Venedik Film Festivalinde Onur Madalyası ile ödüllendirildi.
1932 yılında Goethe Madalyası.
1971 yılında Türkiye Cumhuriyeti Devlet Kültür Armağanı' na layık görülen Muhsin Ertuğrul, bu ödülü alan ilk sanatçı oldu. 1979 yılında Ege Üniversitesince fahri doktor payesi verildi.
1923 yılında Ateşten Gömlek filmi vizyona girdi. Filmde ve ülkemizde ilk defa Müslüman bir kadın oyuncu; Neyyire Neyir' in rol aldı.
1929 yılında Muhsin Ertuğrul, Neyyire Neyir ile evlendi.
1950 yılında Handan Ertuğrul ile ikinci evliliğini yaptı.
1941 yılında eşiyle birlikte Perde ve Sinema adlı bir dergi çıkarttı.
1941 yılında eşiyle birlikte Perde ve Sinema adlı bir dergi çıkarttı.
1947 yılında Ankara’ da Küçük Tiyatroyu açtı,
1948 yılında Büyük Tiyatroyu açtı.
1955 yılında Oda Tiyatrosunu açtı.
29 Nisan 1979 tarihinde kalp krizi sonucu öldü. İstanbul' da Zincirlikuyu Mezarlığı' na defnedildi. Ölümünden sonra Harbiye Sahnesinin adı İstanbul Şehir Tiyatroları tarafından değiştirilerek Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu adını aldı. 1997 yılından bu yana, Afife Tiyatro Ödülleri kapsamında Muhsin Ertuğrul Özel Ödülü verilmektedir.
29 Nisan 1979 tarihinde kalp krizi sonucu öldü. İstanbul' da Zincirlikuyu Mezarlığı' na defnedildi. Ölümünden sonra Harbiye Sahnesinin adı İstanbul Şehir Tiyatroları tarafından değiştirilerek Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu adını aldı. 1997 yılından bu yana, Afife Tiyatro Ödülleri kapsamında Muhsin Ertuğrul Özel Ödülü verilmektedir.
Filmleri:
Akasya palas , Allah’ın cenneti, Ankara postası, Ateşten gömlek, Aynaroz kadısı,
Akasya palas , Allah’ın cenneti, Ankara postası, Ateşten gömlek, Aynaroz kadısı,
Bataklı damın kızı Aysel, Beranien Düşesi, Berlin Istırap,
Bir kavuk devrildi, Bir millet uyanıyor, Bir sigara yüzünden, Boğaziçi esrarı: Nur Baba,
Cici berber,
Das Fest der schwarzen Tulpe,
Evli mi bekar mı,
Frau mit den Millionen,
Halıcı Kız,
İstanbul sokaklarında, İstanbul' da bir facia-i aşk, İstanbul' da ıstırap,
Kaçakçılar, Kahveci güzeli, Kakos dromos, Karım beni aldatırsa, Kıskanç, Kıskanç,
Kaçakçılar, Kahveci güzeli, Kakos dromos, Karım beni aldatırsa, Kıskanç, Kıskanç,
Kız Kulesinde bir facia, Kızılırmak karakoyun,
Leblebici Horhor Ağa,
Milyon avcıları,
Nasreddin Hoca düğünde, Nasit dolandırıcı,
Samson, Söz bir Allah bir, Sözde kızlar,
Şehvet kurbanı,
The Courier of Angola, The Courier of Angola, Tosun paşa,
Yayla kartalı.
