Robert
Mugabe,
(1924 Güney Rodezya-06.09.2019
Singapur)
Robert Mugabe
önce Başbakan sonra da Devlet Başkanı olarak Zimbabve'yi 37 yıl yönetti.
Afrika
ülkesi Zimbabve’nin eski Devlet Başkanı Robert Mugabe 95 yaşında, tedavi
görmekte olduğu Singapur’da hayatını öldü.
Ülkesinin
bağımsızlık mücadelesinde büyük rol oynayan Afrikalı lider, 1980 yılından beri
başbakan ve devlet başkanı vasıflarıyla toplam 37 yıl boyunca Zimbabve’yi
yönetmiş. 2017 yılına kadar görevde olan dünyanın
en yaşlı lideri olarak biliniyordu.
Robert Mugabe, 2017 yılında askeri darbe
sonrası istifa etmek zorunda kalmıştı.
Eski
İngiliz sömürgesi olan ve bağımsızlık öncesi Güney Rodezya adını taşıyan
Zimbabve' de 1924 yılında dünyaya geldi. İyi ve
güçlü bir hatip olan Mugabe, 1970 yılında Zimbabve Afrikalı Ulusal Birliği'nin
beyazlara karşı verdiği mücadelelerle ün kazandı.
Bağımsızlık savaşı 10 yıl
hapis yatmasına neden oldu. 1975 yılında hapisten çıkar çıkmaz beyaz azınlık
yönetimine karşı mücadelesine kaldığı yerden devam etti. Ülkedeki iç savaşa
1979 yılında son veren Lancaster sözleşmesini imzalayarak seçime gidildi.
Mugabe,
1980 yılının mart ayında yapılan seçimlerde başarılı olmuş ve ülkenin ilk
başbakanı olarak göreve başlamış. Yeni başbakan uzun yıllar ülkesinin
bağımsızlığı için savaşmış. Sömürgecilik ve Apartheid (Afrika dilinde "ayrılık"
anlamına gelmektedir), rejimine karşı mücadele
etmiş. Güney Rodezya olarak bilinen ülkenin adını da Zimbabve olarak
değiştirmiştir. Ancak bağımsızlık savaşlarından sonra 1982 - 1986 yıllarında Mugabe
ve eski hükümet ortağı, Joshua Nkomo ile
yaşanan siyasi kriz iç çatışmaya dönüşmüş. Bu kanlı iç savaşta yaklaşık 20 bin
kişi hayatını kaybetti.
1987
yılında Başkanlık sistemine geçilmesiyle, 2017 yılındaki askeri darbeye kadar
devlet başkanı olarak kalmayı başarmıştır.
2017 yılının kasım ayında Zimbabve ordusunun baskısı ve protestolar
sonucunda, istifa etmiştir. Yolsuzluk iddiaları ve insan hakları ihlalleri ile
suçlanan Robert Mugabe dokunulmazlığı nedeniyle yargılanamadı.
1980’de
Zimbabve bağımsızlığını yeni kazanmış bir devletti. Aynı yıl ülkede yapılan ilk
seçimlerde beyaz azınlık görevden alınmış Robert Mugabe’nin başında bulunduğu
siyasi oluşum seçimlerden zaferle çıkmıştı.
1980
yılından 2017 yılına kadar yönetimde kalmayı başaran başkan, tarım reformları,
eğitim alanındaki reformlar ile ülkesini geliştirmiştir. Ülkenin okuma yazma
bilen kişi sayısı, Afrika’da Güney
Afrika Cumhuriyeti’nden daha fazla olmuştur. Bu olumlu gelişmelerin yanında
muhalefeti bastırmış ve işkence uygulamış. 2000 yılında bir tarım yasası ile ülkedeki4
bin beyazın elinde bulunan işlenebilir topraklara devlet el koydu.
Topraklarından vazgeçmek istemeyen beyazlarla çıkan çatışmalar, ölümlere ve
göçlere neden oldu. Beyaz çiftçilere verilen
sübvansiyonları da kesince ülke ekonomisinin tepe taklak olmasını
engelleyemedi. Ülke büyük bir fakirliğe sürüklenmi ve yoksulluk savaşı başlamış.
Muhalefetin
başında bulunan Morgan Tsvangirai, 2008 yılında düzenlenen seçimlerden zaferle
çıktı. Ama Mugabe koltuğunu bırakmak istemedi. Tsvangirai’nin başbakan olmasını
kabul etti.
Mugabe
Afrika’da ülkesini sömügeci güçlerin elinden kurtaran bir kahraman, Batıda ise
diktatör olarak görülüyordu.
