Mlahso (Mlahsö),
Klasik Süryanice (ܡܠܚܬܝܐ)
Süryanicenin bir lehçesi.
Süryanicenin bir lehçesi olan Mlahso, Diyarbakır'ın, Lice ilçesi civarında konuşulmuş ve sonra yok olmuş bir dil.
Mlaḥso köyü, Türkçe, Yünlüce, Kürtçe, Mela,
Soyu tükenmiş bir Orta Neo Aramice dilidir.
Süryanice (Suroyo-Suraya) modern Asurcanın batı lehçesidir. Günümüzde Süryanice de yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Süryani alfabesi 22 harften oluşur ve sağdan sola doğru yazılır. İbrani Alfabesi'nin tersine harfler bitiştirildiğinden bu harflerin başta, sonda ve ortada yazılışları farklıdır.
Geleneksel olarak Doğu Türkiye'de ve daha sonra kuzeydoğu Suriye'de Jacobite Süryani-Süryaniler tarafından konuşuldu. Diyarbakır, Lice yakınlarında Tur Abdin dağından iki keşiş tarafından kurulmuş bir köyde, Anşa köyünde konuşulmuş. Kendi dillerinden başka birçok Mlaḥso konuşmacısı Türk, Arap, Ermeni, Kürtçe ve Zaza'ca kadar akıcıydı.
Turabdin Suresi ile yakından ilişkilidir, fakat ayrı bir dil olarak kabul edilmesi için yeterince farklıdır. Dilin sözdizimi, Turoyo'dan daha fazla Klasik Süryanice özelliklerini korumuştur.
Dil, edebi Süryani adı Mlaḥthoyo'dur. Mlaḥso'nun ana dili konuşanları sadece Suryo veya Süryani olarak tanınırlar. 1970 yılına kadar bir avuç insan tarafından hala konuşuldu. Urfa merkezinde bulunan Süryanilerin 2. asırda Hristiyanlığı kabul etmeleriyle Süryani kültürü Yunan kültürüyle de harmanlanıp güçlü ve zengin bir edebiyat meydana geldi.
En önemli eser, Kutsal Kitap'ın Peşitta adı verilen Süryanice çevirisidir.
Süryanicenin Lehçeleri;
Turoyo; Yakubi Süryanilerce konuşulan Çağdaş Batı Süryani lehçesidir.
Mlahsö; Diyarbakır'da bu dili konuşabilen son kişi 1998 yılında öldüğünden kullanıcısı kalmamıştır.
Surit; Hristiyanlarınca konuşulan çağdaş Doğu Süryani lehçesidir.
Yeni Doğu Keldanicesi (Kaldaya); Doğu Kilisesi'nden kopmuş katolik Asurlar (Keldaniler) tarafından kullanılan çağdaş Doğu Asurca lehçesidir.
Hertvin; Siirt civarında 1.000 kadar kişi tarafından konuşulur. Surit’e yakın bir lehçedir.
