(Savelma)
Kalevala Destanı.
Kalevala bir Fin halk destanıdır.
Destan 1835 yılında, asıl mesleği doktorluk olan, Elias Lönnrot tarafından derlenerek kaleme alınmıştır. Lönnrot, yıllarca Finlandiya köylerini dolaşmış ve hayatta kalabilmiş olan halk ozanlarından dinlediği, belli bir ezgiyle söylenen bu şiirleri, ilk defa yazıya geçirmiş. Bu destan Finlandiya’ nın Ruslara karşı bağımsızlık ilan ettiği dönemde Fin halkının milli bilincinin gelişmesinde de çok önemli bir etki yaratmış. Kalavela Destanı runo olarak isimlendirilen bölümlerden oluşur ve toplam 50 runo ve 22795 beyittir. Destan, birçok doğal destanda olduğu gibi, nazım şeklindedir ve belli bir ezgiyle söylenir.
Kalevala "Savelma" Destanın Ezgisi
Destan kahramanları, olağanüstü özelliklere sahiptir. Olaylar dört kişi etrafında döner. Lemninkainen (Lemninkayne), Pohjola (kuzey yöreleri) in en güzel kızının gönlünü kazanmaya çalışan kişidir. İlmarinen, insanlara mutluluk getirdiğine inanılan fakat onları savaşa sürükleyen Sampo (samfo) adlı büyülü değirmeni yapan demircidir. Vainamoinen, sözün büyülü gücünden yararlanan, tek gücü bilgelik olan yaşlı bir ozandır. Lempa ise kötülük ruhudur.
Destandaki ana karakter olan Väinämöinen' dir. Finliler' in ulusal çalgı aleti olan kanteleyi, bir turna balığının kemiklerinden yapan kahraman, başlangıçta çok kötü çaldığı bu enstrumanı, daha sonraları hayvanları bile büyüleyebilecek kadar iyi çalmaya başlar. Daha sonraları kantelesini kaybeden Väinämöinen, kantelenin günümüzdeki hali olan şeklini, huşağacından yapar. Kendine eş arayan ancak bir türlü evlenemeyen Väinämöinen, destanda geçen Joukahainen' in kardeşi Aino' yla evlenmek üzereyken, Aino denizde yüzerken boğulur ve ölür.
Destanın bir bölümünde, kıtlık içinde yaşayan köyleri için Väinämöinen ve arkadaşları, kuzeydeki insanların yaşadığı bir kasabada, Sampo adında sürekli un üreten sihirli bir değirmeni çalmaya giderler.
Kalevala, destandan çok evren üzerine bir felsefe görüşü, köklerini Fin halkından alan bir efsane özelliği taşır. Eserde doğaya karşı uğraş veren kuzey insanları, onların aile erdemleri, bilgeliği ve sözün yaratıcı gücü övülür. Bu manzum destan, dünyanın pek çok diline çevrilmiş. Destan Finlilerin ulusal bilinçlerinin uyanmasında, unuttukları ana dillerini öğrenmelerinde oldukça önemli olmuştur.
