Nikel,(Fr. nickel ).
Atom numarası 28, Atom ağırlığı 58,71, Yoğunluğu 8,9 olan, gümüş parlaklığında, demir sertliğinde, kolay işlenebilen ve kolayca tel durumuna getirilebilen bir element. (Simgesi Ni).
Nikel çok eski çağlardan beri bilinen ve bugün de çok kullanılan, gümüş renginde, bir metal. Demirin bazı niteliklerini taşıyan beyaz, parlak maden. Nikel, milattan önceki medeniyetlerde alaşım halinde kullanılmıştır. Yerkabuğunu meydana getiren maddeler içinde % 0,016 kadardır. Nikelin en önemli kaynağı, kükürt ihtiva eden cevherlerdir. Başlıca mineralleri pentlandit (Fe, Ni)9S8, millerit (NiS), nikolit, (NiAs), maşarıt (Ni11As8), gersdorfit (NiAsS), garnierit, vermukülitler, polidimit, violarit (Ni, Fe)3S4, ve ulmanit (NiSbS) dir. Bâzı meteor taşlarında demirle alaşım hâlinde bulunmaktadır.
Kullanılışı:
Nikel saf olarak kullanıldığı gibi, en çok alaşım halinde kullanılır. Saf nikel bilhassa kaplamacılıkta kullanılır. Kaplamanın yapılması için, önce kaplanacak madde bakır sonra nikelle kaplanır. Bu işleme nikelaj ismi verilir. Nikel, akümülatör yapımında da kullanılır. Alaşımlar içinde sanayide en çok kullanılanı, paslanmaz çeliktir. Bu çeliklerde nikel oranı, çeliğin kullanma yerine bağlı olarak değişir.
Para alaşımları, genel olarak bakır ve nikel ihtiva ederler. Nikel gümüşleri, gümüş gibi beyaz olup bakır, nikel ve çinko ihtivâ ederler. Gümüş yoktur. Alaşıma beyazlığı nikel ve çinko verir. Bu alaşımın 200 çeşidi vardır. En çok kullanılanı, % 65 Cu, % 18 Ni ve % 17 Zn ihtiva eder. Genleşme katsayısı en düşük nikel alaşımı Invar olup, % 64 demir % 36 nikel ihtiva eder. Elinvar (% 34 Ni, % 4,5 Cr ve % 2 W ve kalanı demir) saat yayı imalinde kullanılır.
Alpaka (yeni gümüş) alaşımı bakır, nikel ve çinkodan meydana gelmiştir. Alman gümüşü olarak da bilinir.
