Ord. Prof. Dr. Cemil Topuzlu
(D. 18 Mart 1866 İstanbul - Ö. 25 Ocak 1958 İstanbul),
Ülkemizde modern cerrahinin kurucusu hekim ve İstanbul eski Belediye Başkanı.
Türkiye'de modern cerrahinin kurucusu hekim, yönetici ve İstanbul eski Belediye Başkanı.
Hekim, yazar, bürokrat.
İstanbul, Üsküdar Salacak Mahallesi’nde 18 Mart 1866 tarihinde dünyaya gelmiştir. Topuzlu oğullarından Yusuf Ziya Paşa’nın oğludur. 1886 yılında doktor yüzbaşı rütbesi ile Askeri Tıp Fakültesiden mezun oldu. Türkiye’de Modern Cerrahinin Kurucusu, Osmanlı ve Cumhuriyet Cerrahı, Yönetici ve İstanbul eski Belediye Başkanı’dır.
Fransa’da cerrah Peann’ın asistanlığını yapmış. Yurda döndükten sonra çalışmaya başladığı Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye’de cerrahi servisini kısa sürede Avrupa standartlarına yükseltti. Şeyhülislam Cemaleddin Efendinin kızı Aliye Hanım ile evlendi. Geliştirdiği yeni teknikler ve yaptığı başarılı ameliyatlar sonucu kısa zamanda müderrisliğe (profesör) ve paşalığa, hemen arkasından da müşirliğe (mareşal) terfi etti.
Dünyada ilk defa iki hastada ameliyat esnasında kesilen atar damarları başarı ile dikerek uluslararası bir üne ulaştı. 1909 yılında kurucu dekan olarak ülkemizin ilk sivil tıp fakültesi olan İstanbul Tıp Fakültesini kurdu. Bunu Dişçilik ve Eczacılık okulları izledi.
1912 yılında ve 1919 yılının Mayıs ayında iki kez İstanbul Şehremini seçilmiştir. Görevi esnasında İstanbul’a yeni yollar, bulvarlar, Gülhane Parkı dahil bir çok park, şehir tiyatroları, merkez hali ve mezbahayı kazandırdı.
1920 yılında görevinden ayrılarak, Sadrazam Damat Ferid Paşa kabinesinde Nafia Nazırı (Bayındırlık ve İskan Bakanı) olmuştur. Damat Ferid Paşa ile geçinemeyip nazırlıktan istifa etmiştir. Nafia Nazırlığı istifasına sinirlenen Damad Ferid Paşa; Cemil Topuzlu‘yu Divan-ı Harbe vereceğini öğrenince Fransa‘nın Nice şehrine gitmek zorunda kalmıştır.
11 Nisan 1953 tarihinde İstanbul Üniversitesi Rektörü ve 1. Cerrahi Kliniği Direktörü Ord. Prof. Dr. Kazım İsmail Gürkan tarafından İstanbul Üniversitesi Senatosu kararıyla Tıp Fakültesi 1. Cerrahi Kliniği Fahri Ordinaryüs Profesör ünvanı verilmiştir.
Eserleri;
Seririyatı Cerrahiye (Cerrahi Kliniği) 1896;
Sutures de Plaies Arterielles – Atardamar Yaralarında Dikiş 1897
Memories et ohservations medicales, 1905, (Tıp İncelemeleri ve Gözlemleri);
32 Sene Evvelki, Bugünkü, Yarınki İstanbul, 1944;
80 Yıllık Hatıralarım, 1951.
25 Ocak 1958 tarihinde İstanbul’da öldü.
1958 yılında adı Harbiye Açıkhava Tiyatrosu‘na verilmiştir.
