Lohusa, Loğsa, Lohsa, Loğusa,
Rumca Lohusa.
Doğazkesen,
Emzikli, Nevse.
Elazığ yöresinde yeni doğum yapmış kadına dığaskan denir.
Yeni doğum yapmış, yataktan kalkmamış kadın lohusa, loğsa, doğazkesen, emzikli, dığaskan, nevse denir. Doğumla birlikte kırk gün süren albasması, kırklama yöntemleri ve loğusalık dönemi başlamıştır. Erzurum, Kars, Ağrı, Bingöl, Van, Tunceli, Erzincan, Malatya gibi birçok il ve yörede alkansı ve kırkbasma inancı devam etmektedir.
Loğusalık, doğumu izleyen kırk günlük süreyi kapsıyor. Yeni doğum yapmış kadına emzikli ya da
dığaskan deniyor. Erzurum yöresinde ise loğusa ya da lohsa
isimleri yaygın olarak kullanılıyor. Araştırmalara göre yeni doğum yapmış
kadına Elazığ'da dığaskan, İstanbul ve Denizli'de emzikli, Gaziantep'te
nevse denilmektedir.
Doğum olayı gerçekleştikten sonra dığaskan kadına ilk önce pişirilmiş süt içiriliyor. Gcleneklere göre doğum yapan kadın yatağa yatırılıyor ve altına öllük toprağı ısıtılarak konuluyor. Öllük ya da höllük denilen pişirilmiş toprağı kadının altına ve çocuğun kundağına koymak Anadolu'da gelenekselleşmiştir. Doğum yapan kadınların alnını tülbentle bağlamaları, hastalanmalar halinde de görülen bir uygulamadır.
