Kıyam,
Susam Helvası,
Kıyam Helvası,
Çitirmek,
Çıtırmak,
Gıvam,
Susam helvası gibi pek çok isimle ifade edilir.
Kıyam,
Ege bölgesinin geleneksel tatlarındandır.
Adını değişik isimlerde duyabileceğiniz kıyamın, gıvam, susam helvası, çitirmek diye de bilinir.
Susamın kavrularak, bal ilave edilmesiyle oluşan bir tatlıdır.
Kış mevsiminde, düğünlerde yapılan bir tatlıdır.
Malzemeler;
500 gr. susam
400-450 gr. bal
2 su bardağı fıstık, ceviz ya da badem
Yapılışı;
Susam ayıklanır, yıkanır.
Susam yağlı olduğu için harici yağ eklenmez. Bir tavada sürekli karıştırılarak rengi değişene kadar kavrulur. Susam çabuk yandığı için sürekli karıştırmak çok önemlidir. Kavrulan susamın üzerine bal ilave edilir ve pişirmeye devam edilir.
Tercihe göre fıstık, ceviz ve badem eklenir. Pişmeye yakın susamlar birbirini tutmaya, kokusunu vermeye ve köpük köpük olmaya başlar. Bu süre 40-45 dakikadır.
Piştikten sonra içi yağlanan bir tepsiye dökülür. Afyon yöresinde yassıağaç ya da senit denilen ekmek tahtasının üzerine dökülür, kaşıkla bastırılarak serin bir yerde soğutulur.
Tam soğumadan önce kare ya da dikdörtgen şeklinde dilimlenerek servis edilir.
Bu tatlının bir başka varyantı, susamın kavrulduktan sonra dibekte dövülmesi ve soğuduktan sonra pekmezle karıştırılarak yenmesidir ki buna da susam karması denir.
