Hititler döneminin önemli bir kült ve sanat merkezi olarak biliniyor.
Alacahöyük kazısı, Anadolu’da Alacahöyük, Çorum iline bağlı Alaca ilçesinin 15 km kuzeybatısındaki Hüyük köyündedir. Bu höyükte dört ayrı kültür evresinden kalma 15 yerleşim ya da yapı katı saptanmıştır.
Çorum il sınırlarında Hattuşaş Antik Kenti (Boğazköy) ve Alacahöyük Antik Kenti vardır. Alacahöyük'ün esas adı İmat Höyük'tür. Çevreye en yakın bilinen yerleşim birimi Alaca ilçesi olduğu için Alaca adıyla anılır.
Türkiye'nin ilk ulusal kazılarından birisidir. Atatürk buraya kendi cebinden verdiği 500 Lirayla ilk kazılar, başlatarak Dünyanın dikkatini çekmiş. Kazılara 1935 yılında Atatürk’ün emri ile Türk Tarih Kurumu adına, Remzi Oğuz Arık tarafından başlanmış. Alacahöyük, 1835 yılında W.Hamilton tarafından keşfedilmiştir. İlk kazılar 1907 yılında İstanbul Müzeleri adına Theodor Makridi Bey ile başlamıştır. Kalkolitik çağA ait olan Alacahöyük'te ilk yerel müze, 1940 yılında açıldı. 1982 yılında ören yeri içerisindeki binasına taşındı. Günümüzde ise 1997 yılından beri Aykut Çınaroğlu öncülüğünde devam etmektedir. Müze son olarak 2011 yılında yeniden düzenlendi.
Hitit öncesi dönemin önemli şehirlerinden olan Alacahöyük, Hititler Dönemi'nde Hattuşa'nın gölgesinde kaldı. Hitit dönemine ait iki büyük sfenks tarafından korunan güneydeki anıtsal giriş, iki kule arasında kalacak şekilde düzenlenmiş. Hitit mimarlığına ve sanatına ışık tutan Alacahöyük'ün en önemli buluntuları kraliyet mezarlarıdır.
