Aygut,Tarhana yapmak için kullanılan baharlı yoğurt.
Tarhananın özü.
Yemeklik, yemeğe konan çeşitli şeyler.
Tarhana yapmak için öğütülmüş buğday ve mısır.
Anadolu'da yapılan tarhana çeşitlerinden bir tanesi de yoğurt tarhanası.
Tarhana için ayrılan kaymaklı yoğurda Kastamonu çevresinde tarhana yoğurdu veya tarhanalık, Tosya köylerinde aygut denir.
Aygut, pilav yanında müthiş bir lezzet. Soğuk algınlığının ilacıdır.
Aygut,
Kastamonu'nun Tosya ilçesinin Yenidoğan ve civar köylerinde sevilerek yenen bir besindir. İçindeki taze yeşillikler ve yoğurt sayesinde oldukça vitaminlidir. Aygut'un içine un ve ayva rendesi ilave edilirse, yaş tarhana ortaya çıkar.
Malatya'da da aygut'a benzer şekilde, turfan yayıldıktan sonra koyu ayranın içine semizotu ve arnavutbiberi doğranıp 8-10 gün sonra yenen ekşi ayran yapılıyor.
Yurdumuzun diğer yörelerinde de yoğurdun içine çeşitli otlar ve baharatlar karıştırılarak yenmektedir.
Aygut Yapımı;
Malzemeler;
2 kg süzme yoğurt
1 litre su (normal yoğurt kullanılmışsa su konmaz)
2 demet dereotu
1 demet taze nane
1 demet maydanoz
1/2 demet fesleğen (veya 1 yemek kaşığı kuru fesleğen)
3 adet tatlı kırmızıbiber
250 gr yeşilbiber
1 kg domates
4 adet kuru soğan
6 diş sarımsak
1 tatlı kaşığı karabiber
1 tatlı kaşığı kimyon
5 yemek kaşığı tuz
1 yemek kaşığı acı pul biber
1 yemek kaşığı dereotu tohumu
Aygut Yapılışı;
Dereotunu, taze naneyi, maydanozu, taze fesleğeni, kırmızı dolmalık biberi, yeşilbiberi, domatesleri, soğanları ve sarımsakları iyice yıkadıktan sonra ince ince doğrayın. Ufalanan tüm malzemeyi rondadan geçirin.
Süzme yoğurdu saklama kabının içine döküp üzerine ufalanan malzemeyi ilave edin. Kıvamına bakın. Çok yoğun kıvamda olursa, ayran ilave edin. Daha sonra yoğurdun içine tuzu, kimyonu, karabiberi, acı pul biberi, ezilmiş dereotu tohumunu dökün ve yoğurdu alt üst ederek iyice çalkalayarak karıştırın. Hazırladığınız Aygut'u özleşmesi ve mayalanması için en az 5 gün karanlık ve serin bir yerde bekletin. 5 gün veya ekşiyene kadar bekletilen ve sonunda ekşiyen ve tat alan aygut, afiyetle yenebilir.
