Iklığ.
Bülbül.
Iklık, (Iklığ)
Fr. Lyre
İgil,
Kamança Kemane,
Kabak Kemane,
Rebab,
Ayaklı kemani.
Yaylı sazlarımızın en eskisi yaylı kopuz olup ıklığ adı verilir. Yaylı bu sazın yarım Hindistan cevizinin kesik yüzüne gerilmiş bir deri ve üst tarafına takılmış bir kol ile alt tarafına takılmış bir ayaktan ibarettir.
Ortaçağda İran ve çevresinde rebab ya da rüd diye bilinen bu çalgı, XV. yüzyılda Osmanlı müziğinde kullanılmaya başlanmıştır. Kopuz adıyla Anadolu’ya, göçler, gezginler, ozanlar ya da akıncılar kanalıyla taşınmıştır. Eskiden kullanılan bu yaylı çalgı, yay anlamındaki ık sözcüğünden türetilmiştir.
Iklığ, yarım küre biçimindeki gövdesinin yapımı için kaplumbağa kabuğu (bağa), su kabağı ya da Hindistan cevizi kullanılıyormuş. Gövdeye ince balık derisi tutturulmuş uzun bir tahta sapı, sapın ucunda da tel sayısınca akort burgusu vardı. Telleri at kılından ya da hayvan bağırsağından yapılan ıklığ tek telli olabildiği gibi iki ya da üç telli de olurmuş. Çalınırken ıklığ iki diz arasına sıkıştırılır, sapı diklemesine tutulurmuş. Bu çalgıya İran kültürünün etkisiyle kemence adını verirken bazıları ise kopuz, gıcak, kıcak ya da kıyak sözcüklerini kullanmaktadır. Rebap, çoğunlukla Orta Asya'da kullanılan, çeşitli biçimleri olan telli bir çalgı türüdür. Türkiye, İran, Arabistan, Kuzey Afrika, Afganistan, Pakistan, Hindistan gibi ülkelerde bazı mızraplı ya da yaylı çalgılara verilen ortak bir isimdir. Tel sayısı bir ile beş arasında değişir, ama çoğunlukla üç tellidir.
