Etyaran, Dolama,
Kurlağan,
Parmak Çıbanı.
Felon,
Paronişi
Nedeni ve yayılması ne olursa olsun parmakların (özellikle tırnak yatağında) tüm akut inflamasyonlarına verilen ad. Daha çok parmaklarda olan, derinlere kadar işleyen dolama, kurlağan. Tırnak kıvrımında ağrı şişlik ve kızarıklık şeklinde görülen bir enfeksiyondur. İleri aşamada bu bölümde cerahat gelişir. Travmanın neden olabildiği bir bakteri enfeksiyonudur ve antibiyotiklerle tedavi edilir.
Tırnak dibinde oluşan bu enfeksiyon, zamanında yeterli tedavi uygulanmazsa, ciddi sonuçlar doğurabilir. Şiş olan yerde ağrı ve ateş hissedilir. Dolamanın tedavisi konusunda bazıları hemen enfeksiyon bölgesi yarılmalıdır, bazıları da iltihab iyice oluşmadan bu müdahaleye yanaşmaz. Bunun içinde kimileri lapa uygulamasını salık verirler, kimileri de parmak ve elin yalnız hareketsiz tutulmasının yeterli olduğu kanısındadır. Kuşkusuz, antibiyotikler kullanılmalıdır ve yine kuşkusuz ki, dolama tedavisinin gecikmesi enfeksiyonun parmak ucu kemiğene ulaşmasına yol açar. Dolama, doktor tedavisi gerektiren bir oluşumdur. Dolama otu (paronychia serpilifolia) dolama tedavisinde kullanılan şifalı bir bitkidir.
Günümüze kadar eskilerin uyguladıkları başka tedavi metodları aşağıda kulaktan kulağa anlatılmıştır. Bunlar;
- Bir kapta 30 gram tuzsuz tereyağı, aynı miktar koyun iç yağı, 60 gram zeytinyağı ve 5 gram balmumu hafif ateşte eritilir ve iyice karıştırılır. Bu merhem dolamanın üzerine sarılarak 12 saatte bir değiştirilir.
- Bir baş soğan ateşte pişirilir. Sonra bir saat kadar zeytinyağının içine konur. Daha sonra soğan ikiye kesilir ve dolamanın üzerine sarılarak 8 saatte bir tekrarlanır.
- Bir çay bardağı zeytinyağına bir tutam temiz ıspanak konur ve hafif ateşte haşlanır. Ilıdıktan sonra dolamaya sarılır. Sekiz saatte bir değiştirilir.
- Bazıları ateşte közlenmiş soğanın cücüğünü çıkarır, dolama olan parmağı o yuvaya sokarak apsenin bir an önce oluşarak dışarı atılmasını sağlar.
- Kara merhem, antibiyotik ilaçlar ile apsenin yara bölgesinden atılması sağlanmalıdır.
