Yidin,Yiğdin otu.
Belladon,
Güzelavratotu, belladonna,
Atropa belladonna,
Deadly night shade,
Güzelavrat Otu,
Güzel avrat otu,
(Atropa belladonna L.),
Deli otu,
Yörelerimizde bilinen diğer isimleri:
Ayı çileği, Ayı liforu, Ayı ligarbası (Trabzon yöresi)
Yabani tütün (Hamsiköy), İpkeseği (Beşikdüzü),
Kurt böğürtleni (Azdavay-Kastamonu),
Yidin, Yiğdin otu (Tirebolu-Giresun - Azdavay-Kastamonu).
Latincesindeki Atropa adını ise aslında Yunan mitolojisinde kaderi belirleyen üç tanrıdan biri, insanların kader ipini kesen Atropos’ tan almıştır. Ölüm kirazı, güzel ölüm, şeytanın otu olarak da bilinen güzelavrat otu, Anadolu’da farklı yörelerde dilberotu, it üzümü, kurt böğürtleni, şeytan kirazı gibi türlü isimlerle de biliniyor.
Avrupa kıtasının en zehirlilerinden biri ölümcül Atropa belladona, Güzelavrat otudur. Türkiye florasında Adana, Bolu, İstanbul, Kastamonu, Artvin, Çanakkale, Hatay, Kırklareli, Kütahya, Sinop, Trabzon da sıklıkla rastlanan bir bitkidir. Çok yıllık 1,8 metreye ulaşabilen çok dallı kalkerli toprakları seven bir bitkidir. Yaprakları almaşlı kalın ve koyu yeşil renklidir. Çiçekleri beş sepal ve petalli ters çan şeklindedir. Meyveleri koyu siyaha yakın renkli ve tatlıdır. Bitkinin tamamı çok zehirlidir. Patlıcangillerden atropin denilen zehirli ilacın çıkarıldığı pis kokulu, çok yıllık ve otsu nahoş kokulu bir bitkidir. Meyveleri kiraz gibi yuvarlak ve siyah renklidir. Küçük küçük kiraza benzer meyvelerin rengi siyahtır. Bu nedenle görünüşüyle ilgi çeken bir ottur. İlk zamanlar üzerinde mor renklerde çiçekler açan güzel avrat otu, zaman geçtikçe çiçeklerini meyveye dönüştürerek farklı bir görünüm alır.
İngiltere, Fransa ve Kuzey Amerika'da tıbbi amaçlar için yetiştirilmesine rağmen, bitkinin gıda olarak büyük bir değeri yoktur. Kimi bahçıvanları onu renkli çiçekleri ve gösterişli meyveleri için dikiyor ama bitkiyi tanımayanlar için bu son derece riskli ve ölümcül bir seçim.
Faydaları :
Ağrı kesici ilaç yapımında, mide, barsak, astım, kalp, sinir ve beyin hastalıklarının tedavisi için yapılan ilaçlarda kullanılmaktadır. Uyuşturma gibi etkisi olduğundan ameliyatlar için etkili bir anestezik.
Güzelavratotu, belladonna kırmızımsı çan biçimli çiçekleri olan, parlak siyah meyveleri olan çok yıllık bir Avrasya bitkisi. Ülkemizde onlarca insan ıspanak' ın güzelavratotuyla karışmış olmasından kaynaklanan zehirlenme sonucu ölmüştür. Çalı gövdesi, küçük yaprakları ve koyu renkli meyveleriyle ıspanağın arasında kamufle olmuş ve ıspanakla beraber tüketilmiştir.
En yaygın adı olan Belladonna, İtalyanca’da güzel kadın anlamına geliyor. Tarihte kadınlar bitkinin yağını, baştan çıkarıcı etki yaratmak amacıyla göz bebeklerini büyütmek ve daha “efsunlu” bir bakışa sahip olmak için kullanıyorlarmış.
Bugün göz muayenesinde gözbebeklerini büyütmek için kullanılan damlada da belladonnadan elde edilen atropin maddesi var.
