Süm,
Tüm,
Sarımsak,
İngilizce: garlic.
Sarmısak,
(Allium
sativum).
Latince: Allium sativum.
Zambakgillerden, 25-100 santimetre yüksekliğinde, yapraklarında, saplarında ve
toprak altındaki soğanında kokulu yağ bulunan bir kültür bitkisi. Zambakgiller (Liliaceae) familyasındandır.
Çiçekleri uçta şemsiye
şeklindedir. Taze ya da kuru olarak yenir. Soğanlı, çok yıllık bir kültür
bitki.
Zambakgiller familyasından, çiçekleri uçta şemsiye biçiminde
olan, soğanlı, kandaki yüksek serum kolesterolü ve trigliserit seviyesiyle damar
tıkanıklığı riskini azaltan etkiye sahip çok yıllık kültür bitkisi. Bu bitkinin baharat olarak kullanılan dişli bölümü.
Sarımsak veya sarmısak (Allium sativum L.),
25-30 cm yükseklikte, yeşilimsi beyaz veya pembe çiçekli, otsu bir kültür bitkisidir. Nadir olarak tohum bağlar. Bu nedenle soğancıkları (diş) ile üretilir. Ülkemizde “Beyaz sarımsak” ve “Siyah sarımsak” olmak üzere 2 çeşit yetiştirilir. Vatanı orta Asya stepleri olduğu sanılmaktadır. Beyaz veya pembemsi renkli, soğancıkdan (diş) meydana gelir.
Dişlerin hepsi bir arada bir kabuk tarafından sarılmışlardır. Çok kuvvetli ve keskin bir kokusu ve yakıcı bir lezzeti vardır. Sarımsak yıllık bir bitkidir. Soğan, yabani soğan, zambak ve pırasa ile akraba olan sarımsak doğada yabani ortamda yetişmez.
Sıklıkla sarmısak olarak da anılan sarımsağın en iyi kaliteye sahip olanı, germanyum ve selenyum bakımından zengin topraklarda yetişir. Sarımsağa özel koku ve lezzeti veren taşıdığı kükürtlü uçucu yağdır. Türkiye'de sarımsak üretiminin en yoğun yapıldığı yer Kastamonu ilinin Taşköprü ilçesidir. Raf ömrü uzun tadı ve kokusu keskindir. Taşköprü sarımsağının büyük kısmı ilaç fabrikalarına antibiyotik imalatı için verilmektedir. Raf ömrü çok uzun olan Taşköprü sarımsağı bir yıl süreyle soğuk hava depolarına ihitiyaç duyulmadan saklanabilmektedir.
Sarımsak içindeki allisin bileşiğinden kaynaklanan özgün ve ağır bir kokuya sahiptir. Bu koku pişirme ile kısmen giderilebilir. Kokusu giderilmiş olan sarımsak yağı, tozu veya kapsülleri de piyasada mevcuttur.
