Ankara yakınlarında küçük bir göl...

Mogan,

(Gölbaşı), 

Eymir,

Mogan Gölü veya yerel adıyla Gölbaşı.
Ankara'nın 25 km güneyinde Gölbaşı ilçesinde bir göldür. Uzunluğu 4 km, genişliği 1,25 km'dir. Alüvyon birikimini arkasında oluşmuştur, gölün suyu hafif tuzludur. 

Eymir Gölü ile bağlantılıdır.

Gölbaşı, Ankara şehir merkezine 20 km. uzaklıkta. Özel araç ile veya toplu taşım araçları ile gitmeniz mümkün. Ankara’nın kendi çapında bir sayfiye yeri denebilir. Bu bölgede: aslında iki tane göl var. Bunlardan; biri mogan gölü ve diğeri ise, özel bir alan içinde olan Eymir gölü. Ankara-Konya karayolu üzerinde. Teknonik olaylar sonucu meydana gelen bir göçme ile oluşmuş. Jeolojik oluşum bakımından, bir alivyonal set gölü. Su girdisi, yağmur ve kar suları ve genelde yazın kuruyan dereler. Gölün büyük bölümü, yazın kuruyor. Suyu hafif tuzlu. Ortalama derinlik: 3-5 metre civarında. Gölün uzunluğu 5.5 km. Çevresinin uzunluğu ise, 14 km. Göl alanı: muhtemelen 1900 lü yıllarda oluşmuş. Ancak: aradan geçen yıllarda, sürekli olarak küçülmekte, derinliği azalmakta, kirliliği artmakta, bataklaşma ve sığlaşma izlenmekte imiş. Son yıllarda, su seviyesinin yeterli seviyede tutulması için, göle, Kızılırmak suyu verilmektedir.

Göl kıyılarının büyük bölümünde; genişliği 100 metreye ulaşan sazlıklar var. Bu sazlıklar, tarım alanlarından göle ulaşan suların doğal arıtımını sağlıyor. Sazlık bölgeler, aynı zamanda, önemli kuş türlerinin üreme, beslenme ve barınma alanı. Bulunduğu ortam itibarı ile, göl, köklü su bitkilerinin büyümesine çok uygun. Bu nedenle, su dip bitkilerinde büyük artış oluyor ve göl, bir çeşit su çayırı haline gelerek kirleniyor.

Dünya kuşları koruma kurulunca geliştirilen bilimsel verilere göre; Türkiye’deki 184 önemli kuş alanından bir taneside, Mogan gölüdür. Türkiye’de yaşayan 456 kuş türünden, 201 kuş türüne, farklı dönemlerde ev sahipliği yapıyor. Dikkuyruk ve paspaş ördeğinin, dünyadaki en önemli üreme alanlarından biri bu göldür. Gölde yaşayan balık türleri; turna, pullu sazan, kadife, yayın, gümüş ve kerevit. Mogan gölünün dibinin çamurla kaplı olması nedeniyle, göl bulanık. Gölün rengi bulanık veyeşil bir renktedir. 

Mogan gölünün, basit bir oluşum efsanesi var. Bir zamanlar, burada, bir köyde yaşayan Monza ve Ganey adında iki genç, birbirlerine aşık olurlar. Ama, her iki gencin aileside, bu sevgiye karşı çıkar. Bunun üzerine, iki genç, evlerinden kaçarlar ve birbirlerinden habersiz, iki ayrı tepeye çıkarlar. Bu tepelerin üzerinde, tamı tamamına 8-10 yıl, hiç durmadan ağlarlar. Gözyaşları, tepelerden inip, şimdiki gölün yatağına birikir ve göl oluşur. Monza ve Ganey’in göz pınırları kurur ve kör olurlar. Mogan ismi: Monza ve Ganey isimlerinden gelir” Her ne kadar basit bir efsane olarak değerlendirsenizde, buranın köylerinde anlatılan bir efsane.

Eymir gölü:
Gölbaşı ilçesindedir. Eymir gölü, çevresi tepelerle çevrili, şehir gürültüsünden ve kirliliğinden uzak. Gölün su girdisi, yağmur suları ve Elmadağ’dan gelen kar suları. Mogan gölü, buraya nazaran, 3 metre daha yukarıda olduğundan, su akımı Eymir gölü yönünde. Ortalama derinliği 6-10 metredir. Ana su kaynağı, Mogan gölüdür. Uzunluğu: 4.2 km. çevresi, 9 km. dir.

Yürüyüş için ideal bir mekan. Su kalitesi, nisbeten kirlilik nedeniyle düşük olup, göl suyu, kullanma amacıyla ve tarımsal sulamada kullanılmıyor. Gölde yaşayan balık türleri: turna, pullu sazan, kadife, yayın, gümüş ve kerevit. Göl; kuzeybatıda, bir kanal ile, İmrahor deresine bağlanıyor. 

Eymir gölünün ve bölgenin tamamı, Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) arazi içinde. Göl özel mülkiyet içinde olduğundan, Çankaya-Oran semtindeki, yol kıyısından, ormanlık alana girerseniz, yürüyerek buraya inmeniz mümkün.