İslam dünyasında bilim anlayışını ve doğa bilimlerine dayalı bir felsefi düşünce tarzını egemen kılmak için X.yüzyılda Basra' da kurulan dernek...

İhvanüssafa,

İhvan-üs-Safa ve Hıllan-ı Vefa,

İhvan sözünün anlamı, candan ve samimi dostlar, yakın arkadaşlar, kardeşler demektir. Safa sözü ise saflık, berraklık, içtenlik, arınmışlık anlamına gelmektedir. Hıllan, dostlar anlamına gelirken; Vefa sözü ise bağlılık demektir. Bu düşünce grubunun adının Türkçe olarak tam karşılığı Arınmışlık Kardeşleri ve Bağlılık Dostları olmaktadır. Derneğin adı farklı kaynaklarda değişik biçimlerde yazılmıştır.

İhvan-üs-Safa, İhvan-ı Safa, İhvanüssafa, 

İhvan-üs-Safa, İhvan al-Safa, İhvan el-Safa, 

İhvan-ül Safa ya da İhvan-üs Safa.

On birinci yüz yılın ortalarına doğru (1047-1048), önceleri Basra'da, daha sonra Bağdat'ta İhvan-üs-Safa adlı uzlaşmacı (eklektik) bir düşünce akımı ortaya çıktı. İhvan-üs-Safa' ya mensup bulunanların gerçek kimlikleri, nerede ve ne zaman yaşadıkları hakkında kesin ve ayrıntılı bilgiye sahip olunamadığı için, bu gizli topluluk günümüzde de çok tartışmalı bir konumda bulunmaktadır.

Akımın amacı, Müslümanları bağnazlıktan kurtarmak, bilim anlayışını ve doğa bilimlerine dayanan felsefeyi egemen yapmak, toplumu düzeltecek bir aydınlar ahlâkı yaratmaktı. Ortaya çıkardıkları kolektif bir eser olan, bir tür ansiklopedi ile amaçlarına bir dereceye kadar ulaşmışlardı. İhvan-üs-Safa'ya İslam ansiklopedistleri demek yanlış olmaz.