(Prostat Spesifik Antijen)
Prostat kanseri erken tanısı, evreleme ve izleminde önemli bir belirleyici test. PSA (Prostat spesifik antijen) testi, genellikle prostat kanseri teşhisi için kullanılır.
Prostat, mesanenin hemen altında yer alan ve içinden mesanedeki idrarın dışarı atılmasını sağlayan idrar kanalı geçen, yalnızca erkeklerde bulunan bir organdır. Erkeklerin kanlarındaki bulunan PSA seviyesini ölçer. PSA, prostat tarafından üretilen bir proteindir ve normal koşullarda kandaki seviyesi düşüktür. PSA seviyesi yükselmeye başladığında prostat kanseri riskinde de artış olur. PSA, Prostat kanseri erken tanısı, evreleme ve izleminde önemli bir belirleyicidir.
Ancak PSA testi teşhis için tek başına yeterli değildir. Prostat enfeksiyonu, prostat büyümesi ya da yaşlılık gibi bazı durumlarda PSA yüksekliğine neden olabilir. Ayrıca teşhisin dijital rektal muayene ve biyopsi ile desteklenmesi gerekir. Tek başına PSA düzeyinin yüksekliği ile prostat kanseri tanısı konulamaz. PSA yüksekliği yalnızca prostat kanseri riskini gösterir. Prostat kanserinin kesin tanısı biyopsi ile konur. PSA, prostat kanserinin tanısı için yaygın olarak kullanılmaktadır.
PSA değeri 2,6-4,0 aralığındaki hastaların %22 sinde prostat tümörü saptandığı bildirilmiştir. 4,1-10 arası PSA değeri gri zon olarak kabul edilmektedir. Bu sınırladaki değerlerde prostat kanserini prostat büyümesinden ayırmak güç olmaktadır. PSA testinin özgüllük ve duyarlılığını artırmak için yardımcı testler kullanılmaktadır.
Ailede prostat kanseri öyküsü yoksa, sağlıklı erkeklere 54-69 yaş arası yılda bir kez kanda PSA ölçümü yapılmalı, ailede prostat kanseri öyküsü olanlarda ise 40-45 yaşlarından itibaren yılda bir kez PSA bakılmalıdır.
Yaşa göre Serum PSA normal düzeyleri;
• 40-49 yaş 0 – 2.5 ng/ml
• 50-59 yaş 0 – 3.5 ng/ml
• 60-69 yaş 0 – 4.5 ng/ml
• 70 yaş üzeri 0 – 6.5 ng/ml
