Harezmi,
Harizmi,
Ebu Abdullah Muhammed bin Musa el Harezmi.
(D. 780 Hive – Ö. 850 Bağdat)
Matematik, gökbilim ve coğrafya alanlarında çalışmış bir bilimadamıdır.
Fars veya Türk olduğu düşünülmektedir.
Logaritma terimi adından türetilen ve cebir dalına adını veren yapıtıyla tanınan arap matematikçi ve coğrafyacı.
El Harzemi, Cebir ve Astronomi bilimlerinde önemli eserler yazmıştır. Cebir sözcüğü de Harezmi’nin El Kitabül-Muhtasar fi Hısabil Cebri ve l-Mukabele(Cebir ve Denklem Hesabı Üzerine Özet Kitap) adlı eserinden gelmektedir. Bu eser aynı zamanda doğu ve batının ilk müstakil cebir kitabı olma özelliğini taşımaktadır.
Harezmi’nin bu konuda yazdığı kitabın Algoritmi de numero Indorum adıyla Latince’ye tercüme edilmesi sonucu, sembollerden oluşan bu sistem ve sıfır, XII. yüzyılda batı dünyasına sunulmuştur. Hesab-ül Cebir vel-Mukabele adlı kitabı, matematik tarihinde, birinci ve ikinci dereceden denklemlerin sistematik çözümlerinin yer aldığı ilk eserdir. Bu nedenle Harezmi Cebirin babası olarak da bilinir.
İngilizcedeki algebra ve bunun Türkçedeki karşılığı olan cebir sözcüğü, Harezmi’nin kitabındaki ikinci dereceden denklemleri çözme yöntemlerinden biri olan el-cebr den gelmektedir. Eserlerinde Avrupa’nın bilmediği sıfır'ı kullanıp, cebir işlemlerini geometrik düşüncelerle temellendirdi.
Arapça aslı mevcut olmayan, Cambridge Üniversitesi’nde bulunan ve Algoritmi de numero indoram adlı Latince kitaptır. Bugünkü logaritma terimi, Harizmi’nin bu eserinde Latice, algazizmi olarak geçtiği sanılmaktadır.
Coğrafya alanında da tanınmış biridir ve coğrafya alanında birçok araştırmalar yapmıştır. Dağlar ve kum yuvaları konusunda ölçüm ve hesapları bulunmaktadır.
