Zerzevan Kalesi,
Demirölçek,
Mitras Tapınağı,
MÖ 9. yüzyıla dayanan Roma’nın sınır garnizonu olan surlarla çevrili, Zerzevan Kalesi, Diyarbakır, Mardin karayolunun 45. kilometresindedir.
Mitras Tapınağı,
MÖ 9. yüzyıla dayanan Roma’nın sınır garnizonu olan surlarla çevrili, Zerzevan Kalesi, Diyarbakır, Mardin karayolunun 45. kilometresindedir.
Bugünkü ismi Demirölçek ve hemen Aşağıkonak köyünün yanındadır. Halen kalede kazı ve restorasyon çalışmaları sürüyor. Doğu Roma İmparatorluğu zamanında Diyarbakır ile Mardin arasındaki bütün vadiye hakim konumuyla antik ticaret yolu üstünde olan tarihi eser kazı çalışmalarına 2014 yılında başlandı. Kazılar sonucu 12 metre yüksekliğinde, bin 200 metre uzunluğunda sur kalıntısı, 22 metre yüksekliğinde gözetleme kulesi, kilise, saray, konut, kaya mezarları, hamamlar, tahıl ve silah depoları ile 54 su sarnıcı ortaya çıkarılmış. Kazı alanında Diyarbakır tarafında 2017 yılında bulunan Mitras Tapınağı günümüzde kalenin en çok ilgi çeken yapısı durumundadır.
Roma İmparatorluğu döneminde sınır garnizonu olarak kullanılan, Zerzevan Kalesi, 2020 yılında Dünya Mirası Geçici Listesine girmiş. Doğu Roma eserlerinden kabul ediliyor.
Zerzevan Kalesi’nde arkeolojik çalışmalar Diyarbakır Müze Müdürlüğü yönetiminde, Dicle Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Aytaç Coşkun başkanlığında 35 kişilik bir ekiple yürütülüyor.
