James Naismith,
James A. Naismith,
(6 Kasım, 1861 - 28 Kasım, 1939)
Basketbolun mucidi.
Naismith, Massachusetts, ABD'deki Springfield International Training School'da beden eğitimi öğretmeni olarak çalıştı.
Kışın öğrenciler için artan fiziksel aktivite arayışında, salonda bir topla benzer bir oyunla geldi.
Basketbol sporunun yaratıcısı, Amerikan Futbolu ve Kask'ın mucididir. Kanada'da Ontario'ya bağlı Ramsay Township' te doğdu. Madencilik sektöründe çalışan bir İskoçyalı göçmenin büyük oğlu olan Naismith, uzun yıllar Amerikada spor eğitmenliği yaptı.
Dr. Naismith, Mayas kabilesinin Tlahiotenie oyunundan esinlediği düşünerek geliştirdiği bu sporsal oyuna sepet topu anlamına gelen, basketbol adını taktı. Dr. James Naismith, Amerika`nın Sprinfield eyaletinde beden eğitimi öğretmenliği yaparken uzun yıllardır hayalinde yaşattığı bu sportif oyuna son şeklini verir. Spor Salonunun karşılıklı duvarlarına asılan tahtadan yapılma sepetlere topu sokma esasına dayalı olan bu oyun, ilk olarak atlet ve beyzbolculara iyi bir kış antrenmanı olarak tasarlanır. Duvara asılı sepetlere topu atma hedefinden dolayı da Naismith oyununa sepet topu anlamına gelen basketbol der.
Aslında James Naismith kasaları dolduracak bir oyun icat etmek niyetiyle yola çıkmamıştı. Kanada doğumlu bu öğretmen, yalnızca Springfield Koleji’ndeki işinden olmamak için bu işe girişmiş. Naismith’in çözümü hem ruh, hem de bedenin ihtiyaçlarına cevap vermeliydi. Esas olarak öğrencilerin adrenalin seviyelerini özellikle dikkate almalıydı. Naismith yeni bir oyunun kurallarını yazmaya başladı. Bu oyunda topa vurmak veya topla beraber koşmak olmamalı, top elden ele geçirilmeliydi. Takımlar dokuz kişilik olmalı. Çünkü Naismith’in sınıfında 18 öğrenci vardı. Yer oyunlarındaki gibi kaleye erişebilmek için birbirleriyle kolayca itişip kakışmasınlar diye, pota oyunculardan çok yükseğe yerleştirilmişti. Yakınlardaki bir meyve bahçesinden alınan şeftali sepetleri pota yapılarak 3 metre yüksekliğe yerleştirildi (ve öyle kaldı), çünkü spor salonunun balkonu, Naismith’in potaları bağlayabileceği en kolay yerdi. Böylece basketbol doğdu.
