Geronimo,Yerel dildeki adı, Goyathlay,
Gokhlayeh (Esneyen adam).
D. 16 Haziran 1829 Gila River New Mexico
Ö. 17 Şubat 1909 Oklahoma
Gila River, New Mexico
Geronimo veya diğer adıyla Goyathlay 1829 yılında doğmuş. 1909 yılında bir savaş mahkumu olarak da öldü.
Amerika'da Beyaz Adam’a karşı mücadele eden son Kızılderili savaş önderi olarak tanınır. Meksika ve A.B.D. güçlerine karşı az sayıda adamı ile verdiği uzun süreli mücadelesi sayesinde adını bütün dünyaya duyurmuştur.
Geronimo, 1909 yılının Şubat ayında, attan düşerek yaralanan savaşçı, 17 Şubat 1909 tarihinde, tutuklu bulunduğu Fort Sill hapishanesinde, zatürre nedeniyle hayatını kaybetti. Aynı kalede bulunan Apaçi Esir Mezarlığına gömüldü.
Ölümünden sonra Geronimo’nun hayatını anlatan bir çok sinema filmi çekildi. ABD'de yeni kurulan üç kasabaya adı verildi. Anlatılanlara göre Geronimo, beyaz olan herkese karşı nefret duymuş ve elinden geldiği kadar beyaz öldürmeye çalışmıştı. Onun bu intikam ateşi Apaçiler arasında bir üne sahip olmasını sağlamıştı. Arizona ve New Mexico’da yaşayan beyaz yerleşimcilere suratındaki agresif ifadesi ve vücudundaki Apaçi kanından dolayı hep korku saçacaktı.
Efsanevi Kızılderili Şefleri;
Geronimo.
Lakota lideri: Gall,
Makhpiya-Luta (Kızıl Bulut)
Hin-Mah-Too-Yah-Lat-Kekt (Oregon’ da doğan Genç Joseph, Şef Joseph)
Tashunca-Uitco (Çılgın At - Amerikan Atı)
John Ross 1828 yılından 1866 yılındaki ölümüne kadar sekiz Cherokee kabilesinden birinin şefliğini yapmıştır.
Pontiac
Sequoyah, George Guess, Sogwali
Tecumseh (Shawnee şefi Tecumseh 1813 yılında savaşta öldürüldü)
Tatanka İyotake, Oturan Boğa; Dakota Siyularının baş şefi olan Oturan Boğa, korkusuz, kararlı ve Siyah Tepelerdeki beyaz madencileri bile affetmeyen acımasız biridir. Sitting Bull (Oturan Boğa) ve oğlu Crow Foot (Karga Ayak) polisler tarafından kurşunlanarak öldürüldüler. Kuzey Dakota’daki Fort Yates mezarlığında yatıyor.
