Sarayi,Serayi,
Kaygusuz Abdal.
(D. 1341 - Ö. 1444)
Alevi-Bektaşi halk ozanı.
Kaygusuz Sultan,
Baba Kaygusuz, Kaygusuz Baba,
Kaygusuz Sultan Abdal.
Kul ve miskin.
Kul Kaygusuz,
Miskin Kaygusuz,
Miskin Sarayi,
Kaygusuz Abdal’ın asıl adı, Alaaddin Gaybi . Kendisi şiirleri ve düz yazılarında en çok Kaygusuz ve Kaygusuz Abdal adını kullanmıştır. Şiirlerinin bir çoğunda Kaygusuz takma adını kullanan ozan, bazı şiirlerinde Serayi adını da kullanır.
Hece ve aruzla şiirler söyleyen Kaygusuz, aruzla yazılmış şiirleri divanında toplanmıştır. Kaygusuz'un tasavvufla ilgili şiirleri yanında tekerlemeleri, şathiyeleri (alaylı, iğneli ve simgeli şiirler) de vardır.
Dedesinin Alaeddin bin Yusuf, babasının ise Alaiye Beyi Hüsameddin Mahmud olduğu rivayetten öteye geçmemektedir.
Hacı Bektaş-ı Veli’den sonra Bektaşilik tarikatının başına geçen Abdal Musa’ya bağlanarak tasavvuf yoluna girdi. Bektaşilik Tarikatı’nın ilk tüzük yapıcısı, Kaygusuz Abdal olmuştur.
Rivayet odur ki; Alaiye (Alanya) beyinin oğlu Gaybi, avlanırken attığı okla bir geyiği vurur. Yaralı geyik kaçar ve Abdal Musa'nın tekkesine girer. Arkasından avcı Gaybi de tekkeye girer. Dervişlerden geyiği sorar. Dervişler görmediklerini söylerler. Abdal Musa ile tanışan ve ona bağlanan Gaybi tekkede kalır. Kırk yıl tekkede Abdal Musa'ya hizmet eder. Şeyhi tarafından Mısır'a gönderilir. Kaygusuz Abdal, Mısır'da bir tekke kurar. Bu tekke, İslam dünyasında büyük bir ün kazanır. Hastalıklarla başı dara düşenlerin sığınağı olur.
Kaygusuz Mısır'da ölür. Türbesi, Kahire yakınlarında bulunan bir mağaradadır.
Kaygusuz Abdal'ın Eserleri:
- Divan,
- Gülistan,
- Mesnevi-i Baba Kaygusuz (I-II-III ),
- Gevhername,
- Minbername.
- Budalaname,
- Kitab-ı Miğlate,
- Vücudname,
- Risale-i Kaygusuz Abdal (Tercüme).
- Sarayname,
- Dil-güşa.
- Esrar-i Huruf,
- Muglataname
Dolapname ve Hünername.
