Zeytin, (Olea europaea).
Zeytin ağacı,
Zeytun.
Zeytuni, Zeytin renginde olan.
Akdeniz ülkelerinde yetişen, ağacı her zaman yeşil, eti yağlı bir meyve. Akdeniz ülkelerinde yetişen, dikensiz dalları olan, 10-20 metre yüksekliğinde bir ağaçtır. Ağacın yüksek besin değerli yağlı meyveleri taze iken yeşil olup sonradan kararak siyahlaşır.
Etli meyvesinin içinde sert bir çekirdek bulunur. Çekirdekten ve etli kısımdan yağ elde edilir. Uzun ömürlü bu ağacın yaprakları karşılıklı dizilmiştir. Bu küçük yapraklar rengi gümüş renklidir. Meyvesi ve eti yağlı bir ağaçtır.
Zeytinyağı,
(İng. olive oil).
Sıvı Altın.
Zeytin tanelerinden çıkarılan yeşilimsi-sarımtırak renkte bitkisel sıvı bir yağ. Zeytinden elde edilen, açık sarı renkli sıvı bir yağ. Bu yağın yoğunluğu 0,91 g/ml. olup suda çözünmez. İçeriğinde triolein ve tripalmitin bulunur. Zeytinyağının muhteviyatında bulunan E vitamini, kansere karşı koruyucu bir etki yapar. Saç dökülmelerine karşı çok faydası olup sadece yağda çözülebilen A, D, E ve K vitaminleri ile kalsiyum, fosfor, potasyum, kükürt, magnezyum, az miktarda demir, bakır, manganez gibi mineraller, kemik gelişimini sağlar. Kalp sağlığı, sindirim sistemi, çocuk gelişimi, şeker hastalığı için doğal bir ilaç olup bir vitamin deposudur. Zeytinyağı kolesterol içermez. Antioksidan maddeler içermesi nedeni ile yüksek sıcaklıklarda bile dayanıklıdır. Bağırsaklar tarafından en iyi emilen ve geçişi düzenleyici özelliği olup kızartmalarda kullanılabilecek en sağlıklı yağdır. Safra taşı riskini azaltır.
Beyaz bir Güvercinin ağzında zeytin dalı ile simgelenmesi barışı resmeder. Zeytin ağacı tarih boyunca kutsallığın, barışın, bolluğun, bilgeliğin, ve sağlığın sembolu olmuştur. Antik Yunanistan'da düğünlerde gelinlere zeytinden yapılmış bir taç giydirilir. Antik Yunanistan'da ve Batı kültüründe zeytin dalı, barışı veya zaferi simgeleyen sembol olarak tarihe geçmiştir. Barışı simgelemesine neden, rivayet odur ki; Üç semai dinin tüm metinlerinde adı geçen büyük tufanda Nuh peygamberin gemisindeki bir beyaz güvercini güverteden keşif için uçurur. Bu beyaz güvercin gemiye ağzında bir zeytin dalıyla geri döner. Böylece Nuh peygamber tufanın bittiğini ve suların çekildiğini anlar. Bu nedenledir ki beyaz güvercin ve ağzında zeytindalı barışın simgesi olmuştur.
Dört çeşit kalite zeytinyağı vardır:
Sızma (kusursuz),
Doğal (hafif kusurlu),
Doğal birinci (hafif kusurlu),
Lampant (kusurlu). Zeytinyağında renk, koku, tat değerlendirmesi yapan uzmanlar vardır. Uzmanlar yağın organoleptikini şu parametrelere göre belirler: taze, yakıcı, acı, meyvamsı, tatlı, kekremsi veya küflü, rutubetli, sirkemsi, ekşi, çamurlu, metalik, yanık, karasu, tuzlu, minder, kurtlu, salatalık.
Tarım Bakanlığı'nın belirlediği ölçülere göre beş tür zeytinyağı vardır:
Naturel zeytinyağları;
Naturel Sızma zeytinyağı;
Rafine zeytinyağı;
Riviera zeytinyağı
Rafine prina yağı
Zeytin ağacı,
Zeytun.
Zeytuni, Zeytin renginde olan.
Akdeniz ülkelerinde yetişen, ağacı her zaman yeşil, eti yağlı bir meyve. Akdeniz ülkelerinde yetişen, dikensiz dalları olan, 10-20 metre yüksekliğinde bir ağaçtır. Ağacın yüksek besin değerli yağlı meyveleri taze iken yeşil olup sonradan kararak siyahlaşır.
Etli meyvesinin içinde sert bir çekirdek bulunur. Çekirdekten ve etli kısımdan yağ elde edilir. Uzun ömürlü bu ağacın yaprakları karşılıklı dizilmiştir. Bu küçük yapraklar rengi gümüş renklidir. Meyvesi ve eti yağlı bir ağaçtır.
Zeytinyağı,
(İng. olive oil).
Sıvı Altın.
Zeytin tanelerinden çıkarılan yeşilimsi-sarımtırak renkte bitkisel sıvı bir yağ. Zeytinden elde edilen, açık sarı renkli sıvı bir yağ. Bu yağın yoğunluğu 0,91 g/ml. olup suda çözünmez. İçeriğinde triolein ve tripalmitin bulunur. Zeytinyağının muhteviyatında bulunan E vitamini, kansere karşı koruyucu bir etki yapar. Saç dökülmelerine karşı çok faydası olup sadece yağda çözülebilen A, D, E ve K vitaminleri ile kalsiyum, fosfor, potasyum, kükürt, magnezyum, az miktarda demir, bakır, manganez gibi mineraller, kemik gelişimini sağlar. Kalp sağlığı, sindirim sistemi, çocuk gelişimi, şeker hastalığı için doğal bir ilaç olup bir vitamin deposudur. Zeytinyağı kolesterol içermez. Antioksidan maddeler içermesi nedeni ile yüksek sıcaklıklarda bile dayanıklıdır. Bağırsaklar tarafından en iyi emilen ve geçişi düzenleyici özelliği olup kızartmalarda kullanılabilecek en sağlıklı yağdır. Safra taşı riskini azaltır.
Beyaz bir Güvercinin ağzında zeytin dalı ile simgelenmesi barışı resmeder. Zeytin ağacı tarih boyunca kutsallığın, barışın, bolluğun, bilgeliğin, ve sağlığın sembolu olmuştur. Antik Yunanistan'da düğünlerde gelinlere zeytinden yapılmış bir taç giydirilir. Antik Yunanistan'da ve Batı kültüründe zeytin dalı, barışı veya zaferi simgeleyen sembol olarak tarihe geçmiştir. Barışı simgelemesine neden, rivayet odur ki; Üç semai dinin tüm metinlerinde adı geçen büyük tufanda Nuh peygamberin gemisindeki bir beyaz güvercini güverteden keşif için uçurur. Bu beyaz güvercin gemiye ağzında bir zeytin dalıyla geri döner. Böylece Nuh peygamber tufanın bittiğini ve suların çekildiğini anlar. Bu nedenledir ki beyaz güvercin ve ağzında zeytindalı barışın simgesi olmuştur.
Dört çeşit kalite zeytinyağı vardır:
Sızma (kusursuz),
Doğal (hafif kusurlu),
Doğal birinci (hafif kusurlu),
Lampant (kusurlu). Zeytinyağında renk, koku, tat değerlendirmesi yapan uzmanlar vardır. Uzmanlar yağın organoleptikini şu parametrelere göre belirler: taze, yakıcı, acı, meyvamsı, tatlı, kekremsi veya küflü, rutubetli, sirkemsi, ekşi, çamurlu, metalik, yanık, karasu, tuzlu, minder, kurtlu, salatalık.
Tarım Bakanlığı'nın belirlediği ölçülere göre beş tür zeytinyağı vardır:
Naturel zeytinyağları;
Naturel Sızma zeytinyağı;
Rafine zeytinyağı;
Riviera zeytinyağı
Rafine prina yağı
Karma prina yağıÖnemli bir bilgi de Arkadaşım Fehmi Ersan'dan;
Zeytin ağacı ile incir ağaçları aynı dönemde meyve verir. Bu dönem zeytin sineğinin üremeye başladığı zamanlardır. Zeytin sineğinin, zeytin ağaçları ve zeytin meyvesine zarar vereceği dönemlerde, iyice olgunlaşan incir ağaçlarının meyveleri bal dökmeye başlar. İncirin balı, zeytin sineğine cazip gelir ve zeytin yerine incir meyvesini tercih eder. Zeytinliklerdeki incir ağaçları tıpkı bir paratoner gibi zeytin sineklerini üzerine çeker. İncir balını yiyen zeytin sinekleri bir süre sonra zehirlenerek ölür. Mübadele öncesinde Anadolu’nun Ege kıyılarında yaşayan Yunanlıların her zeytin tarlasına 3-4 adet incir ağacı dikmiş olmasının sebebi de budur. Oysa bizim özellikle yeni nesil zeytin üreticilerimizin bir çoğu bu gerçeği bilmedikleri için, zeytin bahçelerindeki yüzlerce incir ağacını sinek topluyor diye kesmişler ve odun yapmışlardır.
