Sovyet, Rus yazar, 1 Mayıs marşı'nın söz yazarı, politik eylemci...

Maksim Gorki,

Aleksey Maksimoviç Peşkov.

(1868 - 1936)

28 Mart 1868’de Rusya Novgorod’da (Bugünkü adı Gorki) doğdu. 14 Haziran 1936 tarihinde Moskova'da yaşamını yitirdi.  Çocukluğu Astrahan'da geçti. Babasını 5 yaşındayken kaybetti. Annesi yeniden evlendi. Anneannesi ve büyük babası tarafından büyütüldü. Yalnızca birkaç ay okula gidebildi. 8 yaşında çalışmaya başladı. 

Bir gemide bulaşıkçılık yaparken okuma merakı sardı. Yoksullukla ve acıyla dolu bir hayat sürdüğü için Rusça'da acı anlamına gelen Gorki takma adını aldı. İlk gençlik yıllarını Kazan' da geçirdi. İntihara kalkıştı, bir serseri gibi bütün Rusyayı dolaştı.

İlk öyküleri Tiflis'te bulunduğu yıllarda dergilerde yayınlandı. 1895'te Petersburg'da yayınlanan bir dergide çıkan Çelkaş adlı öykü ile ünlendi. Ardından Yirmi Altı Erkek ve Bir Kız öyküsü yayınlandı. Ünü hızla yayıldı. Bu öyküler kadar başarılı olmayan bir dizi roman ve öykü daha yazdı.

İlk romanı Foma 1899 yılında basıldı. Bu dönemde sağlam bir olay örgüsü kuramaması ve yaşamın anlamı üzerine uzun tartışmalara girmesi sonucu romanları başarısız sayıldı. 1906 yılında yazdığı ve Rus Devrimi'ne adadığı Ana en başarılı romanı. 1899-1906 arasında Petersburg'da (bugün Leningrad) yaşadı. Marksizmi benimsedi. Komünist Parti içinde 1903 yılındaki bölünmede Bolşevikler'e destek verdi. Ama partiye hiçbir zaman resmi üye olmadı. 1901'de Fırtına Kuşunun Türküsü isimli kısa şiiri yüzünden tutuklandı. Kısa sürede serbest kaldı, Kırım'a gitti. 1902'de Petersburg Bilim Ve Sanat Akademisi'ne üye seçildi, üyeliği tekrar alındı.

Bilgi isimli bir yayınevi kurdu. Bu dergiyle 1905 devriminde önemli bir rol oynadı. 1906 yılında ABD'yi gezdi. Rusya'dan ayrılıp Kapri Adası'ndaki villasında yaşadı. Marksistlerden uzak durdu. 1913 yılında tekrar Rusya'ya döndü. Rusya'nın I.dünya savaşına girmesine karşı çıktı. 1917 yılında Bolşeviklerin iktidara el koymasını eleştirdi. Ama 1919 yılından başlayarak Lenin'le işbirliği yaptı. Ama süreç içinde hep Bolşeviklerden hem Rusya'dan uzaklaştı.

1921-1928 arasını İtalya'nın Sorrento kentindeki villasında geçirdi. Israrlı çağrılar üzerine 1929 yılında tekrar Rusya'ya döndü. Ölünceye kadar orada yaşadı. Stalin'in baskıcı yöntemlerini destekledi. Sovyet Yazarlar Birliği Başkanı oldu.

1936 yılında tedavisi sırasında aniden öldü. Ölümü kuşkulu bulundu. Arkadaşları suikast iddasını artaya attı. Toplumcu gerçekçi romanın kurucusu sayılır. Eserlerinde çocukluk ve gençlik yıllarında yaşadığı acılı hayatı, Rusya'daki yoksulluk yıllarını anlattı. Zaman zaman uzun felsefi tartışmalara girerek eserlerinin sanatsal düzeyini düşürdü.  Betimlemelerdeki ustalığıyla keskin bir gözlemci olduğunu gösterdi. Başlangıçta bizzat katılarak destek verdiği Sovyet devriminden daha sonra soğudu.  Dönem dönem verdiği gönülsüz desteklerin dışında Rusya'dan uzak kalmaya çalıştı. Son dönem yapıtlarının hemen hepsinde devrim öncesi dönemi ele aldı. 

Eserleri;

Foma (1899, 1983)

Ana (1906, 1979)
Halk Düşmanı (Yararsız Bir Adam)(1907), 

Matveya Kojemyakin (1910, 1984)
Klim Samgin'in Hayatı (1936, 1975)
Artamonovlar (1977)
Küçük Burjuvalar (1901, 1967)

Arkadaş.

Yirmi Altı Erkek ve Bir Kız (1939)

İtalya Hikayeleri (1911, 1970)

Ayaktakımı Arasında (На дне, Na dne),

Benim Üniversitelerim (1941, 1986)

Çocukluğum (1947, 1976)
Ekmeğimi Kazanırken (1949, 1986)
Tolstoy'dan Anılar (1919, 1967)
Güncemden Yapraklar (1924, 1984)
Lenin (1924).

Sovyet Öyküleri

Artamonovlar

Soytarı 

Yararsız Bir Adam

Mujik,

Gorki'nin Mektupları

Buzların Çözülüşü

Yol Arkadaşım.

Aşk Rüyası.

Fırtınanın Habercisi 

Oylama 

Benim Üniversitelerim

My Fellow Traveller,