Balen,
Ana yelkene dikilmiş dar uzun ceplere sokulan çıtalar.
Yelken çıtası,
Denize ait.
Yelken baleni,
Yan yelkenlerin rüzgârla daha iyi dolması için, yelkenin kıç gradin yakasındaki ceplere konan ve genişliği 5 ile 10 cm arasında değişen tahta.
Ana yelken olarak kullanılan birçok biçim varsa da, en yaygın kullanılan
üçgen (bermuda veya markoni) yelkendir.
Ana direğin (grandi) arkasında bulunan
kanallara ve direğe dik olarak bağlanmış bumbaya takılarak kullanılır. Ana
yelken adını ana direğe basılmasından alır, büyüklüğü ile bir ilişkisi
yoktur. Modern gezi teknelerinde bumbanın rahatsızlık vermesini
engellemek için bumba boyları kısalmış ve başa deymeyecek şekilde
yükseltilmiştir. Bu teknelerde ana yelken, ön üçgen alanına (teorik flok/genova
alanı) oranla küçüktür. Bumbada ve ana direkteki kanallar, makara veya gradin (Gradin: yelkenin kenarlarına verilen ad) halatı denilen ve
yelkenin orsa (ön) yakasına ve alt yakasına dikilen halatların kanala
geçirilmesi amaçlıdır. Yeni teknelerin bazılarında bumbadaki kanallar
kaldırılmıştır.
Yelkenlerin arkasında (güngörmez yakasında) bulunan ceplere balen dediğimiz
özel çıtalar takılır. Balen cepleri değişik şekilde yapılmış olabilir. Her
koşulda amaç balenin cep içinde mümkün olan en sıkı konumda tutulabilmesini
sağlamaktır.
Yelken Tipleri;
Dört Köşe:
Kabasorta armanın temel yelkenidir, yelken halatlarla bir serene bağlanır.
Latin:
Alt köşesi mümkün olduğunca aşağıda tutulan ve bu sayede direkteki bölümü yukarıda kalan, 3 yakalı yelkendir.
Praçıra:
Yelkeni taşıyan serenin, direğin önüne çekildiği yelken sistemidir.
Randa:
Yelkenin üst köşelerini bağlamak üzere direğe geçirilmiş giz denilen çubuğun üzerine açılmış yelken tipidir.
Açavela:
Direkte çapraz olarak uzanan açavela denen bir çubuk üzerine açılan yelkendir.
Bermuda:
Günümüzde yaygın olarak kullanılan ve alt kenarı (yakası) bir bumba üzerine açılan üçgen yelken türüdür.
