Osmanlı sarayının dış birimlerine ve saray dışındaki genel yönetim örgütüne verilen ad ...

Birun,
Farsça: birun.
Dışarı, harici, dış.
Dışarı, dışarıya
Fazla, aşkın.
Osmanlı Devleti’ nde Enderun dışındaki devlet memurları için kullanılan tabir. Osmanlı sarayının dış birimlerine ve saray dışındaki genel yönetim örgütüne verilen ad. 

Osmanlı saraylarında Harem dairesinin ve Enderun’ un dışında kalan bölümü. Klasik dönem Osmanlı devlet yönetim merkezi olan Topkapı Sarayı Birun, Enderun ve Harem bölümünden oluşur. Osmanlı Devleti' nin idari teşkilatında Tanzimat dönemine kadar kullanılmıştır.

Osmanlı Devleti'nin yükselme döneminde devletin işlerini yürütmekle görevli olanlar bir hayli artmıştır. Bunlardan sarayda görev alanlara Enderun devlet yönetiminde göre alanlara da Birun denilmiştir. Birunların en büyüğü sadrazamdır ve alt kademeye kadar bu sıra devam eder. Birunların tayinleri terfileri için özel ve belli bir düzenleri vardı. Birun büyüklerinin görev yaptığı binaya Babıali denilirdi.

Birun erkanı, Osmanlı sarayının dış hizmetlerine bakan ve sarayda yatıp kalkma mecburiyetinde olmayıp dışarıda evleri bulunan kimselerdir. Bunlar, padişah hocası, hekimbaşı, cerrahbaşı, göz hekimi, hünkar imami gibi ulema sıınıfından olanlarla şehremini, matbah-i amire emini, darphane emini ve arpa emini gibi mülkiyeden olan sivil vazife sahipleridir. Bunlardan başka sarayın Enderun dışındaki hizmet erbabından olup emiri alem, kapıcılar kethüdası, çavuşbaşı, mirahur, bostancı ve bunların maiyetinde bulunan memurlar da Birun erkanı içinde yer alırlar.

Popüler Yayınlar

İzleyiciler

BULMACA ANSİKLOPEDİSİ