Eyalet, (Arapça, (ﺍﻳﺎﻟﺖ)
Arapça, iyalet, eyalet.
Yönetim bakımından bir çeşit bağımsızlığı olan, valiler tarafından yönetilen büyük il,
(İng. province, state).
Eyalat, Vilayet.
Bir valinin idaresinde olan memleket, şehir.
Osmanlı imparatorluğunda en büyük sivil ve asker yönetim bölgesi. Çoğunlukla valilerce yönetilen ve yönetim bakımından bir tür bağımsızlığı olan büyük il. Osmanlı Devleti'nde en büyük sivil veya askeri yönetim bölgesi. Osmanlı Devleti zamanında en büyük yönetim birimlerine eyalet denirdi ve eyaletlerin başında bir beylerbeyi bulunurdu. ABD, Avusturya ve Avustralya gibi ülkelerin yönetim birimlerine içişlerinde bağımsız olmaları nedeniyle Türkçede eyalet denilmektedir. Osmanlı Devletinde taşra teşkilatı, aşağıdan yukarıya köy, nahiye, kaza, sancak ve eyalet olmak üzere idari taksimata ayrılmıştı. 1590 tarihine kadar, teşkilat tabiri olarak beylerbeyilik kelimesi kullanılmış, bu tarihten itibaren eyalet tabiri kullanılmaya başlamıştır.
Asya, Avrupa ve Afrika’daki eyalet ve başşehirleri şunlardır:
Anadolu (Ankara ve Kütahya),
Rumeli (Edirne sonra Sofya ve Manastır),
Rum (Amasya ve Sivas),
Bosna (Saraybosna),
Karaman (Konya),
Dulkadir (Maraş),
Şam (Dımaşk),
Mısır (Kahire),
Trablusşam (Tripoli),
Yemen (Zabid, San’a),
Cezair-i Bahr-i Sefid (Gelibolu),
Cezair-Garb (Cezayir), Lahsa (Katif),
Trablus-Garb (Tripoli-Libya),
Habeş (Suakin ve Cidde),
Kıbrıs (Lefkoşe),
Trabzon, Kefe, Halep, Kars, Bağdat, Van, Tunus, Basra, Budin, Tameşvar, Çıldır, Erzurum, Şehrezur, Diyarbekir, Musul.
ABD Eyaletleri;
Alabama, Alaska, Arizona, Arkansas,
California, Colorado, Connecticut,
Delaware,
Florida,
Georgia,
Hawaii,
Idaho, Illinois, Indiana, Iowa,
Kansas, Kentucky,
Louisiana,
Maine, Maryland, Massachusetts, Michigan, Minnesota, Mississippi, Missouri, Montana,
Nebraska, Nevada, New Hampshire, New Jersey, New Mexico, New York, North Carolina, North Dakota,
Ohio, Oklahoma, Oregon,
Pennsylvania,
Rhode Island,
South Carolina, South Dakota,
Tennessee, Texas,
Utah,
Vermont, Virginia,
Washington, West Virginia, Wisconsin, Wyoming
Asya, Avrupa ve Afrika’daki eyalet ve başşehirleri şunlardır:
Anadolu (Ankara ve Kütahya),
Rumeli (Edirne sonra Sofya ve Manastır),
Rum (Amasya ve Sivas),
Bosna (Saraybosna),
Karaman (Konya),
Dulkadir (Maraş),
Şam (Dımaşk),
Mısır (Kahire),
Trablusşam (Tripoli),
Yemen (Zabid, San’a),
Cezair-i Bahr-i Sefid (Gelibolu),
Cezair-Garb (Cezayir), Lahsa (Katif),
Trablus-Garb (Tripoli-Libya),
Habeş (Suakin ve Cidde),
Kıbrıs (Lefkoşe),
Trabzon, Kefe, Halep, Kars, Bağdat, Van, Tunus, Basra, Budin, Tameşvar, Çıldır, Erzurum, Şehrezur, Diyarbekir, Musul.
ABD Eyaletleri;
Alabama, Alaska, Arizona, Arkansas,
California, Colorado, Connecticut,
Delaware,
Florida,
Georgia,
Hawaii,
Idaho, Illinois, Indiana, Iowa,
Kansas, Kentucky,
Louisiana,
Maine, Maryland, Massachusetts, Michigan, Minnesota, Mississippi, Missouri, Montana,
Nebraska, Nevada, New Hampshire, New Jersey, New Mexico, New York, North Carolina, North Dakota,
Ohio, Oklahoma, Oregon,
Pennsylvania,
Rhode Island,
South Carolina, South Dakota,
Tennessee, Texas,
Utah,
Vermont, Virginia,
Washington, West Virginia, Wisconsin, Wyoming
