Striknin,
Fr. strychnine,
İng. Strychnine.
Çok zehirli bir alkaloit.
Kargabükenden çıkarılan etkili bir zehir.
Kargabüken,
Kargagözü,
Baykuşgözü,
Kusmacevizi,
Kargabüken, orta boylu bir ağaç olup anavatanı Hindistan ve Güneydoğu Asya’dır. Yeşil portakala benzeyen meyvelerinde bulunan küçük tohumlar, zehirli alkaloidler olan strikinin ve brusin içermekte olup oldukça zehirlidirler. Bu toksinlerden 30 mg. almak bile omurgadaki sinirleri stimule edip kasılmalara yol açarak bir yetişkin için ölümcül olabilmektedir.
Striknin ağacı (İng. Strychnine tree) ya da Nux vomica olarak da bilinen kargabükenin kabuğunda da brusin gibi başka zehirli bileşikler bulunur. Bu ağacın tohumundan striknin elde edilir. Formülü C21H22N2O2 ve E.N. 265 °C olan, Strychnos nuxyomica, Upos Tieuté, Lignum Colubrinum tohumlarından elde edilen, merkezi sinir sistemi uyarıcısı, kas gevşeticisi ve haşarat öldürücüsü olarak kullanılan, kloroform ve benzende çözünen, oldukça zehirli bir alkaloit.
Asya’da yetişen, Strychnos nuxvomica adlı ağacın tohumlarından elde edilen çok zehirli bir alkaloit. Kötü niyetli kimselerce köpeklerin ve yaban hayvanlarının zehirlenmesinde oldukça yaygın olarak kullanılır.
Bitki 10 m. kadar yükselebilen bir ağaçtır. Çiçekler 5 parçalı, beyaz veya sarımsı renkli. Meyva 1-12 tohumlu ve küçük bir portakal şeklinde. Vatanı Hindistan ormanlarıdır. Birçok tropikal ülkede yetiştirilir. Dış görünüş: 1-3 cm çapında, düğme biçiminde, gri veya yeşilimsi renkli, sert, üzeri parlak bir tüy tabakası ile örtülü taneler halindedir. Kokusuz ve çok acı lezzetlidir. Bileşiminde sabit yağ, alkaloitler (striknin, brusin, vomisin vs.) ve glikozitler (loganin) bulunur.
İştah açıcı, kuvvet verici ve afrodizyak etkilere sahiptir. İçindeki alkaloitler çok zehirli olduğu için tıbbi miktarların üzerin Zararlı hayvanların (karga, fare, köpek vs.) yok edilmesinde bu drogun başlıca alkaloidi olan striknin kullanılmaktadır. Bu madde çok zehirli olduğundan (insan için öldürücü miktar 75 mgr civarındadır) çok dikkatle kullanılmalıdır.
