At arabası tekerleğinin demir çemberi.
Tekerleğin demir çemberi.
Tekerleğin demir çemberi ile tekerlek arasına
çakılan taban demiri.
Araba tekerlerindeki demir çember. Tekerlek, bir eksen etrafında dönen bir disk veya dairevi bir çatı vasıtasıyla
dönme hareketi yapabilen mekanik bir düzen. Tekerleğin keşfi ile sayısız kullanma alanı ortaya çıktı.
Kara taşımacılığında yeni
bir devir açtı. Tekerlekte yapılan değişikliklerle işçiliği azaltmak, verimi
arttırmak, taşıma hayvanının ve insanın sınırlı kas gücü kapasitelerine destek
olan güç kaynaklarının yerini almak üzere makinalar geliştirildi.
En
büyük teknolojik faydası da şüphesiz insanların ve eşitli hayvanların (at, eşek, öküz vb.)
taşıyamayacağı yükleri taşınır kılmasıdır. Tekerleğin çalışması sonsuz
sayıda kaldıraç gibi düşünülebilir. At arabası tekerleğinde
yere değen çember dayanak noktası olmak üzere her parmak bir kaldıraçtır.
Lokomotifteki tekerlekteyse dingil dayanak noktası olmak üzere yarıçapın
ortasında bir yere bağlanan kol, gücü tekerlek çemberine aktarır.
Dingilin sabit
olması halindeyse tekerlek çemberine uygulanan kuvvet, bağlanan kolu hareket
ettirir. Çeşitli dişli takımları, gücü ve hızı yarıçap uzunluklarıyla orantılı
olarak değiştirir. Tekerlek, yükü ileriye çektiği gibi sürüklenen bir cismin
aksine sürtünmeyi de azaltır.