(Fransızca gaize).
Tıkız, pürtüklü, gri -yeşilimsi, silisli tortul kayaç. Az çok killi ya da kireçli, glokonit bakımından zengin ve opal bir bağlayıcı içinde sünger iğnecikleri ve silisli mikroorganizmalar içeren ince bir kumtaşı görünümündedir. Hafif ve gözenekli olan gez, dinamit yapımında soğurucu olarak kullanılmaktadır. Ayrıca, harcın ve betonun deniz suyunun kimyasal etkilerine karşı direncini artırmak için portland çimentosuna katılmaktadır.
Dinamit, nitrogliserinin diatomite adsorbe edilmesiyle üretilen bir patlayıcı türüdür. 1846 yılında, Ascanio Sobrero adında bir İtalyan kimyacısı, gliserini sülfirik asit ve nitrik asitle karıştırarak, nitrogliserin adını verdiği, sıvı halinde son derece etkili ve tehlikeli bir patlayıcı madde yapmıştı. Bu sıvı patlayıcı ve en ufak sarsıntıya karşı çok duyarlı olduğundan,taşınması ve kullanılması son derece sakıncalıydı.
Alfred Nobel adında İsveçli bir kimyacı, nitrogliserin' i belirli ölçüde tehlikesiz kılmanın yolunu ancak yirmi yıl sonra buldu. Düşüncesini uygulayarak, nitrogliserini, İdeseiguhr denilen bir tür kumlu toprakla karıştırdı ve buna dinamit adını verdi. Dinamit deyimi, Yunanca güç, kuvvet, anlamına dynamis kelimesinden geliyordu. Daha sonraları, söz konusu kumlu toprak yerine talaş, un, magnezi ve sodyum karbonat kullanıldı.
Esas (temel) unsurlarının karışımıyla meydana gelen dinamit, hamur halinde plastik gibi, camcı macununu andıran bir görünüş alır. Sonra çapı yaklaşık olarak 5 santim, uzunluğu 20 santim olan çubuklar haline getirilir. Her çubuk su geçirmez kağıtla sarılır. Su geçirmez kağıt aynı zamanda parafine batırılmıştır. Yol ve büyük binaların yapımında,barajlar için, tüneller açmak amacıyla delinmez, aşılmaz kayalıkların havaya uçurulmasında kullanılan dinamit, bu tür uygulamalarda insanlık için çok yararlıdır. Ancak, kötü, yıkıcı, öldürücü amaçlarla da kullanılır.
Tıkız, pürtüklü, gri -yeşilimsi, silisli tortul kayaç. Az çok killi ya da kireçli, glokonit bakımından zengin ve opal bir bağlayıcı içinde sünger iğnecikleri ve silisli mikroorganizmalar içeren ince bir kumtaşı görünümündedir. Hafif ve gözenekli olan gez, dinamit yapımında soğurucu olarak kullanılmaktadır. Ayrıca, harcın ve betonun deniz suyunun kimyasal etkilerine karşı direncini artırmak için portland çimentosuna katılmaktadır.
Dinamit, nitrogliserinin diatomite adsorbe edilmesiyle üretilen bir patlayıcı türüdür. 1846 yılında, Ascanio Sobrero adında bir İtalyan kimyacısı, gliserini sülfirik asit ve nitrik asitle karıştırarak, nitrogliserin adını verdiği, sıvı halinde son derece etkili ve tehlikeli bir patlayıcı madde yapmıştı. Bu sıvı patlayıcı ve en ufak sarsıntıya karşı çok duyarlı olduğundan,taşınması ve kullanılması son derece sakıncalıydı.
Alfred Nobel adında İsveçli bir kimyacı, nitrogliserin' i belirli ölçüde tehlikesiz kılmanın yolunu ancak yirmi yıl sonra buldu. Düşüncesini uygulayarak, nitrogliserini, İdeseiguhr denilen bir tür kumlu toprakla karıştırdı ve buna dinamit adını verdi. Dinamit deyimi, Yunanca güç, kuvvet, anlamına dynamis kelimesinden geliyordu. Daha sonraları, söz konusu kumlu toprak yerine talaş, un, magnezi ve sodyum karbonat kullanıldı.
Esas (temel) unsurlarının karışımıyla meydana gelen dinamit, hamur halinde plastik gibi, camcı macununu andıran bir görünüş alır. Sonra çapı yaklaşık olarak 5 santim, uzunluğu 20 santim olan çubuklar haline getirilir. Her çubuk su geçirmez kağıtla sarılır. Su geçirmez kağıt aynı zamanda parafine batırılmıştır. Yol ve büyük binaların yapımında,barajlar için, tüneller açmak amacıyla delinmez, aşılmaz kayalıkların havaya uçurulmasında kullanılan dinamit, bu tür uygulamalarda insanlık için çok yararlıdır. Ancak, kötü, yıkıcı, öldürücü amaçlarla da kullanılır.
Alfred Nobel, buluşunun karşılığında milyonlara sahip olmuş, buna rağmen, dinamitin kötü ve ölümcül amaçlarla kullanılması ihtimalini hiçbir zaman aklından silememişti. Bunun savaşlarda öldürücü bir silah niteliğiyle kullanılabileceğinin farkındaydı. İnsanlığı daha barışçı bir yola sevk etmek için, servetiyle Nobel Armağanı denilen uluslararası bir kurum tasarladı. Kurumun denetimi İsveç Hükümetinde olacaktı. Her yıl çeşitli konularda ve dallarda (tıp, matematik, fizik, edebiyat, politika ve diplomasi gibi) insanlığa en yararlı olduğu kabul edilen ve özel bir kurul tarafından seçilen kimseler, o konuda veya dalda Nobel Ödülü alacaklardı.
