Çitari, Sarpa,
Sarpan,
Salpa,
(Perciformes Sparidae, Boops Salpa).
Sparidae familyasından olan çitarinin bilimsel adı Boops salpa’ dır. Okyanuslar ve bunların uzantısı olan denizlerin ılıman ve sıcak sahil bölgelerinde yaşarlar.
Ülkemizde en çok Marmara, Çanakkale, Ege ve Akdeniz’de irili ufaklı sürüler halinde, sığ sularda bulunan çitariler, bu bölgelerde “sarpa” ve “sarpan” adıyla da anılır. Kışın derin sulara çekilirler. Azami büyüklüğü 45 cm. olan çitarinin gövdesi yanlardan biraz basık ve elips şeklindedir. İri pulları gövdesine iyice intibak etmiştir. Kafası gövdesine oranla küçük ve gözlerinin üstünden aşağı doğru basıktır. Kuvvetli bir çeneye sahip olmasına rağmen dişleri keskin olmayıp ağzı ve gözleri küçüktür. Çitarinin tek olan sırt yüzgeci balığın ensesinden kuyruğuna doğru uzanır. Kıç yüzgeci ise anüsten başlayıp kuyruk yüzgecine doğru uzanır. Göğüs ve karın yüzgeçleri normal yapıdadır. Yanal çizgisi operculumun üstünden kuyruğa doğru hafifçe yay biçiminde bir hat çizer. Çitarinin sırtı esmer olup iki yanında ensesinden kuyruk yüzgecine doğru uzayan altın rengi çizgiler mevcuttur. Balığın yanlan ve karnı gümüşi beyazdır.
Görünüşü güzel bir balık olan çitarinin eti lezzetli değildir. Tavası, haşlaması yapılır. Fanyalı ve manyat ağlarıyla avlanan çitarilerin üreme mevsimleri ilkbahardır. Başlıca besinlerini deniz kurtları, balık yavruları, yumurtaları, karides ve küçük kabuklular teşkil eder. Oldukça obur olan bu balıklar küçük sürüler halinde yaşarlar. Kıyılara çok yaklaşan bir balık olduğu için çitarinin avı kıyıdan çıplak iğneli takımla veya çift köstekli, hafif iskandilli, küçük mercan avlamaya mahsus takımla yapılır. Yem olarak küçük kabuklular, karides, deniz solucanı ve ekmek içi kullanılır. Küçük çelik bir iğneye yarım kulaç uzunluğunda O.25’lik misina bağlanıp diğer ucuna da bir fırdöndü takılır. Fırdöndünün diğer gözüne de oltayı teşkil eden misinanın ucu bağlanır. Kıyıdan kullanılan bu takımda kıstırma veya iskandil kullanılmaz. Yemin yüzmesini sağlamak amacıyla iğnenin dibine küçük bir şişe mantarı da takılabilir. Kıyıdan atıldığında çıplak iğne ve yemin ağırlığıyla sığ sularda dibe doğru yavaşça inen oltaya balık atlar. Hafifçe çalınıp balık kıyıya çekilir.
