Bitruci, Ebu İshak Nurüdin el-Bitruci el-işbili.
Kurtuba'nın kuzeyinde bulunan Bitruc (Pedroche) şehrinde doğduğu için bu adla anılan ve uzunca bir süre İşbiliye'de (Sevilla) oturduğu için de İşbili nisbesiyle anılmaktadır.
Ebu İshak Nureddin 13. yüzyılın önde gelen bilginlerindendir. Hocası İbn Tufeyl'den ve Cabir ibn Eflah'tan etkilenen Bitruci Kitabul-Hey (Astronomi Kitabı) adlı yapıtında Aristoteles fiziği ile uyuşmadığından Batlamyus'un eksantrik ve episikıl düzeneklerini eleştirmiştir; çünkü bu düzenekler Yer'i evrenin merkezinden kaldırıyor ve bu yolla Aristoteles fiziğini geçersiz kılıyordu. Bitruci Ödoksos tarafından geliştirilen ve Aristoteles fiziğine dayanan ortak merkezli küreler kuramına geri dönmüş ve gezegenlerin düzensiz hareketlerini açıklayabilmek için daha önceden belirlenen 8 gökküresinin dışına bir küre daha ilave etmiştir. Bitruci, astronomi tarihinde bir devir açan eseriyle, modern astronominin temeli olan Helyo Sentrik Gezegen Sistemini ilk defa kuran kişi oldu. Geçerli trigonometrik ispatlamalarda bir üstad idi.
